Toshkent davlat yuridik universiteti shaxsiy rivojlanish

Nima uchun bizga netiket qoidalari kerak? 
Tarmoqdagi qoidalar yuqorida sanab oʻtilgan qoidalar kabi bir xil 
maqsadni koʻzlaydi: ular odamlarga bir-birini tushunishga yordam 
beradi va aloqa xavfsizligini taʻminlaydi. Tarmoqda muloqot qilgan 
paytimizda biz haqiqiy inson emas, balki mashina bilan muloqot 
qilayotganimizday taassurotga ega boʻlamiz. Muloqot qilayotganimiz 
inson ekanini unutmasligimiz lozim. Shu bilan birga koʻrmayotgan yoki 
eshitmagan inson, ya’ni tarmoqdagi suhbatdosh bilan kuchli aloqani 

---

84 
oʻrnatish juda qiyin hisoblanadi. Netiket esa bunday muammoni bartaraf 
etish uchun bir qator tavsiyalar beradi. Bundan tashqari, tarmoq etiketi 
qoidalariga rioya qiladigan boʻlsak, biz oʻz elektron hamyonimizni va 
asablarmizni 
asraymiz, 
virtual 
firibgarlar 
makrlariga 
duchor 
boʻlmaymiz. 
Tarmoqda muloqot yuritishning 10ta asosiy qoidasi
1.
Muloqot real vaqtda boʻlmasa ham, muloyim boʻlishga harakat 
qiling. Har qanday holatda ham siz ekranning boshqa tomonida boʻlgan 
inson bilan aloqada boʻlasiz. 
2.
Salomlashish, xayrlashish, murojaat qilish, minnatdorchilik 
bildirish va shu kabi muloqot jarayonida qoʻllaniladigan qismlarni esdan 
chiqarmang. 
3.
Tarmoqda muloqot paytida vaziyatni ham inobatga oling, 
masalan, chatlarda odamlar gaplashish uchun “yozma nutqdan” 
foydlanishadi, bu holda gaplashish jarayonida erkinroq harakat qilsa 
boʻladi. Agar tarmoq orqali konferensiyada ishtirok etilsa, muloqot 
boshqacha yuritiladi.
4.
Keraksiz gaplardan saqlaning va suhbatdoshingizning vaqtini 
behuda olmang. 
5.
Notanish shaxslar va chet elliklar bilan muloqotda boʻlganda 
mahfiylikni saqlashga harakat qiling. Odamlar sizni koʻrinish va 
rasmingizga qarab emas, balki sizning fikrlaringizning kengligi, 
savodxonlik darajasi, hazil tuygʻusi kabi fazilatingizga qarab muomala 
qilishga harakat qilishsin. 

---

85 
6.
Xabarni va xatni yuborishdan oldin tahrirlab qayta oʻqib chiqing. 
Ma’nosiz, grammatik xatolarga toʻla va savodsiz yozilgan xabar va xatni 
yubormang. 
7.
Qoʻpol tahqirlashlarga yoʻl qoʻymang. Suhbatdoshingiz 
xushmuomalasi bilan ajralib turmasa-da, samimiyat va xushmuomalalik 
bilan murojaat qilish foydadan holi boʻlmaydi. 
8.
Yordamdan bosh tortmang. Albatta, agar begona shaxs sizdan 
raqamiga yoki shunga oʻxshash narsalarga pul yuborishni iltimos bilan 
murojaat qilmasa. Siz maslahat bilan yordam berishingiz, kerakli 
resursga havola yuborishingiz mumkin va savollarga javob, maslahat 
berishingiz mumkin. 
9.
Suhbatdoshni oʻqitishga yoki axloq qoidalaridan dars oʻtishga 
harakat qilmang. 
10.
Boshqalarning kamchiliklariga koʻzingizni yuming. Zero, hech 
kim mukammal boʻla olmaydi, biz barchamiz oddiy odamlarmiz.