Тошкент давлат юридик университети фуқаролик ҳУҚУҚИ дарслик II қисм

Мулк ижараси шартномаси шакли





Театрларда бинокль, дурбинларни ижарага олиш оғзакишаклда амалга оширилади.



Мулк ижараси шартномаси шакли шартнома предмети ва муддатига боғлиқ бўлади.



Мулк ижараси шартномаси бир йилдан ортиқ муддатга мўлжалланган бўлса, тарафлардан биронтаси юридик шахс бўлган ҳолларда эса, муддатидан қатъи назар, ёзма шаклда тузилади (ФК 539-модда).







Фуқаролар ўртасида тузилган уй-жойни ижарага бериш шартномаси нотариал тасдиқланади. (ФК 603-модда).





Бино ёки иншоотни ижарага бериш шартномаси бир йилдан кам бўлмаган муддатга тузилса тарафлар имзолайдиган битта ҳужжат тарзида ёзма шаклда тузилади ва давлат рўйхатидан ўтказилади (ФК 574–моддаси).

Таъкидлаш лозимки, Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 2009 йил 8 апрелдаги 102-сонли қарорига илова билан тасдиқланган “Давлат мулкини ижарага бериш тартиби тўғрисида”ги Низомга мувофиқ, давлат мулки ижарасининг энг кўп муддати қоида тариқасида беш йилни ташкил қилади.

Агар мулк ижарасининг муддати шартномада белгиланмаган бўлса, шартнома номуайян муддатга тузилган ҳисобланади. Бу тарафлардан ҳар бирига истаган пайтда шартномадан воз кечиш ҳуқуқини беради. Фақат тарафлар бир бирини бир ой олдин, кўчмас мулк ижарасида эса – уч ой олдин ёзма равишда огоҳлантириши талаб қилинади. Кўрсатилган муддат диспозитив хусусиятга эга, яъни қонун ёки шартномада огоҳлантиришнинг бошқа муддатлари ҳам белгиланиши мумкин.
Мулк ижараси шартномасининг алоҳида турлари учун қонунда шартнома амал қилишининг энг кўп муддати белгиланиши мумкин. Масалан, ФК 559–моддасига мувофиқ, прокат шартномаси бир йил муддатгача тузилиши мумкин. Ўзбекистон Республикасининг “Фермер хўжалиги тўғрисида”ги қонуннинг 11–моддасига кўра, ер участкасини ижарага беришнинг энг кўп муддати 50 йилгача бўлиши мумкин.
Агар қонунда шартнома амал қилиши учун энг кўп муддат белгиланган ва бунда мулк ижараси шартномаси бўйича муддат аниқланмаган бўлса, агар тарафлардан бири қонунда белгиланган ушбу муддат ичида шартномадан воз кечиш истагини билдирмаса, у ҳолда шартнома қонунда белгиланган энг кўп муддатгача амал қилади. Агар шартнома қонунда белгиланган энг кўп муддатдан ортиқ бўлган муддатга тузилган бўлса, у ҳолда шартнома ҳақиқий эмаслигини келтириб чиқармайди. Бундай ҳолларда шартнома қонунда белгиланган энг кўп муддатга тузилган ҳисобланади.