Toshkent davlat yuridik instituti o. T. Xusanov

 
 
§ 2. Davlat byudjeti va uning tarkibiy qismlari 
 
O„zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi 122-moddasining ikkinchi bandi 
O„zbekiston Respublikasining davlat byudjetiga bag„ishlangan bo„lib, 
O„zbekistonning Davlat byudjeti respublika byudjetidan, Qoraqalpog„iston 
Respublikasi byudjetidan va mahalliy byudjetlaridan iborat ekanligi kursatilgan. 
2000-yil 14-dekabrda O„zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasiga asosan 
bizning respublikamizda birinchi marta byudjetga oid qonun ya'ni, O„zbekiston 
Respublikasining “Byudjet tizimi to„g„risidagi”gi qonuni qabo„l qilindi. 
O„zbekiston Respublikasida byudjetga oid barcha masalalar mazkur qonunga 
asosan hal qilinadi. Davlat byudjeti loyihasi O„zbekiston Respublikasi Moliya 
vazirligi tomonidan tayyorlanadi. Loyiha O„zbekiston Respublikasi Vazirlar 
Mahkamasiga topshiriladi. Vazirlar Mahkamasi loyihani keng muxokamadan 

---

535 
o„tkazib ma'qullagandan so„ng, joriy yilning 15-oktyabriga kadar O„zbekiston 
Respublikasi Oliy Majlisiga takdim qiladi. Qonunchilik palatasi Davlat byudjeti 
loyihasini joriy yilning 15-noyabridan kechiqtirmay qabo„l qiladi va kurib chiqish 
uchun Senatga yuboradi. Davlat byudjeti bo„yicha karor Senat tomonidan joriy 
yilning 15-dekabridan kechiqtirmay qabo„l qilinadi. 
O„zbekiston Davlat byudjeti to„g„risidagi qonun bir yilga mo„ljallab qabo„l 
qilinadi va 1-yanvardan 31-dekabrgacha bo„lgan vaqtni o„z ichiga oladi. 
Davlat byudjeti – bu davlat hokimiyati vakillik organi tomonidan 
tasdikdanadigan markazlashgan pul fondlarining tashkil topishi, taksimlanishi va 
foydalanishning asosiy moliyaviy rejasi bo„lib, davlatning barcha vazifalari va 
funksiyalarini ta'minlashga xizmat qiladi. O„zbekistonning Davlat byudjeti ikki 
kismdan: daromadlar va harajatlardan iborat 
O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi va boshqa moliya organlari 
Davlat byudjeti ijrosini nazorat qilishni amalga oshirish chog„ida: 
- turli darajadagi byudjetlar ijrosi yakunlarini ko„rib chiqadi; 
- turli darajadagi byudjetlarga mablag„lar tushumi to„g„risida soliq va 
bojxona organlardan, davlat maksadli jamg„armalarini taqsimlovchi organlardan 
axborotlar oladi; 
- byudjet mablag„lari oluvchidan byudjetdan ajratiladigan mablag„larning 
tushumi va sarfi to„g„risida talab qilib oladi: 
- qonun xujjatlariga muvofiq banklardan byudjet mablag„lari harajati 
to„g„risida ma'lumotlar oladi; 
- byudjet mablag„lari oluvchilarning moliya-xo„jalik faoliyatini o„z 
vakolatlari doirasida taftish qiladi va tekshiruvdan o„tkazadi. 
O„zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi yilning har choragida Davlat 
byudjeti ijrosining O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi takdim etadigan 
yakunlarini ko„rib chiqadi. 
Respublika byudjetidan moliyalashtirilgan byudjet mablag„lari oluvchilar 
byudjetidan ajratiladigan mablag„lardan hisobot davrida foydalanganlik 
to„g„risidagi hisobotlarni O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi shu vazirlik 

---

536 
tomonidan belgilangan muddatlarda takdim etadi. 
Qoraqalpog„iston Respublikasi byudjetidan hamda mahalliy byudjetlardan 
moliyalashtiriladigan byudjet mablag„lari oluvchilar byudjetdan ajratiladigan 
mablag„lardan hisobot davrida foydalanganlik to„g„risidagi hisobotlarni tegishli 
moliya organlariga O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi belgilangan 
muddatlarda taqdim etadi. 
Tumanlarning shuningdek, respublika 
(Qoraqalpog„iston), viloyat 
buysinuvidagi, shaharlarning moliya organlari shahar, tuman byudjetining hisobot 
davridagi ijrosi to„g„risidagi hisobotlarni tegishli hokimliklarga xamda yuqori 
moliya organlariga O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligi belgilangan 
muddatlarda taqdim etadi. 
Qoraqalpog„iston Respublikasi Moliya vazirligi, viloyatlar va Toshkent 
shahar moliya organi tegishli byudjetlarning hisobot davridagi ijrosi to„g„risidagi 
hisobotlarni tegishli ravishda Qoraqalpog„iston Respublikasi Vazirlar Kengashiga 
va tegishli hokimlarga, shuningdek, O„zbekiston Respublikasi Moliya vazirligiga 
shu vazirlik belgilangan muddatlarda taqdim etadi.