Toshkent davlat yuridik instituti o. M. Mad aliyev prokuror nazorati

5.3. Shikoyat va arizalar bilan murojaat qilish huquqini
ta ’minlashda prokurorning vazifalari
Shaxslarni ushlab turish, qamoqqa olinganlami va jinoiy jazolarni 
o‘tash joylarida qonunlarga rioya etilishi ustidan, shuningdek, 
jinoyat-huquqiy ta’sirning boshqa choralarini ijro etish chog‘ida 
prokuror o‘z vakolatlari doirasida shu shaxslarning bergan shikoyat 
va arizalari bilan batafsil tanishib chiqishi va tegishli choralarni 
ko‘rishi lozim bo‘ladi. Bu toifa shaxslardan ariza olinishining o‘ziga 
xos xususiyatlari mavjud. Chunki bu shaxslar, odatda, o‘zlarining 
buzilgan huquq va erkinliklarini ariza va shikoyat bilan murojaat 
orqali hal etish uchun birinchi bo‘lib intilmaydilar.
Shuning uchun bu toifa shaxslarning huquq va erkinliklarini tiklash 
masalasida prokurorlar o‘z vakolatlari doirasi, ya’ni ushlab turilgan 
va ehtiyot chorasi sifatida qamoqqa olingan, shuningdek, qamoq 
tariqasidagi jazoni o ‘tash uchun hukm qilingan shaxslarning saq- 
lanishining qonuniyligi ustidan nazorat viloyat va unga tenglash­
tirilgan prokurorlar vakolatlariga ularning katta yordamchilari va 
yordamchilari orqali amalga oshiriladi.
203

---

Jazo tariqasida ozodlikdan mahrum etilgan shaxslarning saqla- 
nishini bevosita maxsus (ixtisoslashtirilgan) prokurorlar amalga 
oshiradilar va jinoyat-huquqiy ta ’sirning boshqa choralarini ijro 
etish (tibbiy yo‘sindagi majburlov choralarini ijro etish muassa- 
salari va ozodlikdan mahrum qilish bilan bog‘liq bo‘lmagan yengilroq 
jazo choralari, masalan, axloq tuzatish ishlari, manzil koloniya- 
larda ozodlikdan mahrum etish jazosini o'tash) maxsus prokuror 
yoki hududiy prokuror tomonidan ham amalga oshirilishi mumkin.
Bu toifa shaxslarni huquq va erkinliklarini poymol bo‘lmasligi 
uchun bevosita prokurorlaming o ‘zlari vaqt-vaqti bilan kamida oyida 
bir marta ularning saqlanish joylarida ma’muriyat vakillari ishtirokida 
va ishtirokisiz qabul uyushtirishlari, ular bilan bevosita suhbat qilish- 
lari va ularga nisbatan qo‘llanilgan intizomiy jazo choralarini qonuniy­
ligini ham birato‘la tekshirib ketishlari shart hisoblanadi. Bu toifa 
shaxslar bevosita prokuroiga ariza bilan kelmaydi. Balki, prokurorning 
o‘zi ariza olish uchun ularning oldiga borishi kerak bo‘ladi.