Toshkent davlat yuridik instituti o. M. Mad aliyev prokuror nazorati

partiyaning boshlang‘ich bo‘g‘inlarini tashkil qilish maqsadida, 
ishlab chiqarish tashkilotlariga kirib borish;
•jam oat birlashmalarining faoliyatlariga qonunga asoslanmagan 
holda davlat organlarini aralashuvi;
• qurolli harbiy tuzilmalar tashkil etish;
• Konstitutsion tuzum ni zo ‘ravonlik bilan o'zgartirish g‘oyasini 
targ‘ibot qilish;
• shovinistik g‘oyalarni targ‘ibot qilish.
Siyosiy partiyalar, jam oat harakatlari tom onidan erkinlikni 
suiiste’m ol qilib,qonun bilan taqiqlangan g‘oyalarni ommaviy 
axborot vositalari orqali targ‘ibot qilish xatti-harakatlari prokuror 
nazoratining aralashuvini so'zsiz asosi hisoblanadi. Prokurorlar 
shu kabi jam oat harakatlari va siyosiy partiyalaming faoliyatiga 
nisbatan ayovsiz choralar ko‘rishlari, ular faoliyatining zudlik bilan 
majburiy to ‘xtatilishi to ‘g‘risidagi m asalani omm aviy axborot
63

---

vositalari faoliyatini n azo rat qiluvchi davlat organlari oldiga 
qo ‘yishlari lozim. Shuningdek, ularning faoliyati uchun berilgan 
maxsus ruxsatnoma (litsenziya)larini «Ommaviy axborot vositalari 
to ‘g ‘risida»gi Q onun talablarini buzganliklari uchun bekor qilish, 
to ‘xtatib qo‘yish choralarini ko‘rishi shart.
K o‘cha namoyishlari, mitinglari, majlislar o ‘tkazish erkinligi fiiqa- 
rolaiga o‘z siyosiy va ijtimoiy qarashlarini ifoda qilish uchun Konstitutsiya 
bilan belgilangan huquqdir. Ushbu huquqlami fuqarolar tomonidan 
amalga oshirishda jamoat va davlat manfaatlari poymol etilmasligi, 
tartibsizliklar keltirib chiqarmasligi, tadbirlarni o ‘tkazish tartibiga 
fuqarolar tomonidan rioya qilinishi, ular tomonidan o ‘z vaqtida va 
qonun bilan belgilangan tartibda davlat ijro hokimiyatlarini ogohlan- 
tirishlari, fuqarolar tomonidan o‘z siyosiy qarashlari va ixtiyorlarini 
erkin bayon qilish harakatlariga nisbatan qonunsiz ravishda ortiqcha 
talablami qo‘yilmasligi xatti-harakatlari — prokuror nazorati predme- 
tining bir qismi hisoblanishi kerak.
Prokuror fuqarolar tom onidan ham, davlat organlari tom oni­
dan ham o ‘z huquqlaridan no to ‘g‘ri ravishda foydalanmasliklarini 
o ‘z nazoratiga olishi zarur.
Butun dunyoda siyosiy huquqlardan foydalanishda qonun buzi- 
lishiga yo‘l q o ‘yilishining eng tarqalgan uslubi, bu — ko‘cha nam o­
yishlari va mitinglarini o‘tkazish tartibiga rioya qilmaslik va fuqarolami 
mitingini o ‘tkazish va namoyishlarini stixiyali (tartibsiz, o£z holicha) 
rivojlanishi va ilgaridan namoyish va mitinglar haqida ogohlan- 
tirilmasligidir. Ushbu sohada prokuror nazorati diqqatini bo ‘shash- 
tirm aslik lozim, ayniqsa, ijtim oiy-iqtisodiy to ‘lqinlanish holati 
davrida m as’uliyat kuchaytirilishi kerak.
Konstitutsiya bilan belgilangan siyosiy huquqlarga oid b o ‘lgan 
huquqlarni amalga oshirilishini ta ’minlash yuzasidan 0 ‘zbekiston 
Respublikasi Bosh prokurorining 1997-yil 28-maydagi «Qonun 
ustuvorligini ta’minlashda prokuratura idoralarining umumiy nazorat 
faoliyatini tashkil etish, uning sifati va samaradorligini oshirish haqida»gi 
4-buyrug‘i mavjud b o ‘lib, shu buyruqning 2.11-bandida «fuqaro­
larning 0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida kafolatlangan 
inson huquqlari va vijdon erkinligi, diniy e’tiqodi va qarashlarini himoya 
etishga qaratilgan, shuningdek, davlat tili to ‘g‘risidagi qonunlar 
ijrosi ustidan muntazam nazorat olib borilsin» deb ko'rsatib qo'yilgan. 
Respublikamiz hududida prokuratura tizimi xodimlari ushbu buyruq 
talabi asosida, o ‘z faoliyatlarini tashkillashtiradilar.