Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

1  С трахово й   мир  Ш веции:  цифры,  страхование  в  россии  www  allinsurance-r?

2 9 .05 .2 0 0 3 .стр.  2  из  11.

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

sug'urta shartnomasi bo'yicha sug'urta qildiruvchi oldida ushbu shartnoma 

bo'yicha  sug'urtalovchi javobgar  bo'lib qolaveradi  (FKning  959-moddasi).

Sug'urta  franshizasi  ham  m avjud  bo'lib  -   bu  o'z  zimmasiga 

talofotlarni  bartaraf  etish  xarajatlarini  olish  summasi  hisoblanadi.

Agar zarar miqdori franshizadan oshsa tovon to'liq to'lanadi (shartsiz 

franshiza). Franshiza  sug'urta qiymatining  kamayishini  ta’minlaydi. Misol 

uchun,  avtomobilni  sug'urta  qilishda  siz  sug'urta  tashkiloti  bilan  barcha 

yetkazilgan  zararni  -   tirnash  (chizish)  yoxud  ezilishi  500  dollargacha 

bo'lgan zarar miqdorini o'zingiz qoplashingiz mumkin. Bu holatda sug'urta 

hodisasi  deb  belgilamaysiz  va  natijada  ortiqcha  harakatdan  xoli  bo'lasiz.

Franshiza  foiz  yoki  tegishli  summada  belgilanishi  mumkin.

Fransiyada,  baxtsiz  hodisalardan  su g'u rta  qilishni  amalga 

oshirayotgan  sug'urta  idoralari  o'z  javobgarligini  qayta  sug'urta  qilish 

kompaniyalarida  majburiy sug'urtalash  tartibi o'matilgan.  Buning  sababi 

shundaki,  odatda,  baxtsiz  hodisa  tabiat  hodisasi  bilan  bog'liq  bo'lganligi 

sababli,  bu  hodisa  sodir bo'lganda  aholining  ko'p  qismini  zarar ko'rishini, 

oqibatda,  bunday baxtsiz hodisalardan sug'urtalagan sug'urta  idorasining 

ularga ko'rilgan zararni to'lashda mablag'i yetmay qolganda qayta sug'urta 

qilgan  idoraning  mablag'idan  foydalanishni  nazarda  tutadi.1  Rivojlangan 

mamlakatlarda,  qonunga  zid  bo'lmagan  har  qanday  qayta  sug'urtalashni 

amalga  oshirish  mumkin.

Sug'urta shartnomasini tuzishda vositachilar orqali sug'urta agentlari 

yoki  sug'urta  brokerlari  ishtirokida  amalga  oshiriladi.

“ Sug'urta  faoliyati  to'g'risida”gi  qonunning  7-moddasi  sug'urta 

brokeriga  ta’rif  berilgan  bo'lib,  sug'urta  qildiruvchining  nomidan  va 

topshirig'iga  binoan sug'urta shartnomasi tuzilishi va  ijro etilishini tashkil 

qilish bo'yicha faoliyatni amalga oshiruvchi yuridik shaxs sug'urta brokeri 

hisoblanadi.

Sug'urta  brokerining  faoliyati  sug'urta  sohasidagi  boshqa  faoliyat 

turlari bilan qo'shib olib borilishi mumkin emas, qayta sug'urta brokerining 

faoliyati  bundan  mustasnodir.

Qayta  sug'urta  brokeri  deb  o'z  nomidan  va  qayta  sug'urta  qilish 

shartnomasi  bo'yicha  sug'urta  qildiruvchi  tariqasida  ishtirok  etuvchi 

sug'urtalovchining  topshirig'iga  binoan  qayta  sug'urta  qilish  shartnomasi 

tuzilishini  va  ijro  etilishini  tashkil  qilish  bo'yicha  faoliyat  yurituvchi 

yuridik  shaxs  qayta  sug'urta  brokeri  hisoblanadi.