Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

Shartnomaning  shakli  va  tuzish  tartibi 

Mahsulot  yetkazib  berish 

shartnomasini  shakli  va  tuzish  tartibiga  doir  masala  FKda  uning  o'ziga 

xos  xususiyatini  inobatga  olgan  holda  atroflicha ochib  berilgan.

Aksariyat  hollarda  ushbu  shartnoma  yozma  shaklda  tuziladi.  Ammo 

shartnomalar shakliga nisbatan o'rnatilgan umumiy qoidalardan kelib chiqib, 

mahsulot yetkazib berish shartnomasi og'zaki shaklda tuzilishi ham mumkin. 

Uning  faqat  yozma  shaklda  tuzilishi  shart  deb  belgilanishi  noto'g'ri  boiadi. 

Misol  uchun  shartnoma  agarda  minimal  oylik  ish  haqining  10  baravaridan 

kam  summaga  tuzilsa  hamda  shartnoma  taraflari  yuridik  shaxs tuzmasdan 

tadbirkorlik  faoliyati  bilan  shug'ullanuvchi  jismoniy  shaxslar  bo'lsa  ular 

o'rtasidagi shartnoma og'zaki shaklda  tuzilishi  mumkin. Bunda hech qanday 

qonunbuzarlikka  yo'l  qo'yilmagan  boiadi.  Amaliyotda  bunga  o'xshash 

holatlami kuzatish mumkin. Ulgurji savdo bozorlaridagi sotuvchi-tadbirkorlar 

sotib  oluvchi-tadbirkorlarga  va  aholiga  o'z  do'konlarida  sotishlari  uchun 

tovarlar sotganda og'zaki shaklda shartnoma tuzishini ko'p uchratamiz. Ammo 

xo'jalik yurituvchi subyektlaming faoliyatini tartibga solish maqsadida FKda 

439-moddasi  o'rnatilgan  bo'lib,  uning  talablari  ushbu  shartnomani  yozma 

sliaklda tuzilish tartibini belgilaydi. Bu talablar,  taraflar shartnomani yozma 

shaklda  tuzish  uchun  kelishishganda  va  shartnoma  shartlariga  nisbatan 

o'rtalarida kelishmovchiliklar yuzaga kelganda amal qiladi Jumladan, oferent 

yuborgan  shartnoma  loyihasining  akseptini  emas,  balki  qarshi  ofertani 

olganda  30  kunlik  muddatda  shartnoma  shartlarini  kelishish  choralarini 

ko'rishi  (imkoniyat  bo'lsa,  boshqa  taraf  bilan  birgalikda)  yoki  shartnoma 

tuzishni  rad  etishini  boshqa  tarafga  yozma  ravishda  bildirishi  lozim  bo'ladi 

Albatta  bunday  30  kunlik  muddat  oferent  ilk  bor  yuborgan  shartnoma 

loyihasini  olgan  akseptantga  ham  beriladi  U  o'zining  e’tirozlarini  oferentga 

yozma  shaklda  kelishmovchiliklar  bayonnomasini  tuzgan  holda  yoki 

shartnomaning  boshqa  variantini  yuborishi  kerak  boiadi

FKning  439-moddasida  ishbilarmonlikning  eng  ulug'  qoidalari  va 

etikasini  kuzatish  mumkin.  Ya’ni,  mahsulot  yetkazib  berish  shartnomasi

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

shartlari  bo'yicha  kelishmovchiliklar  bayonnomasini  olgan,  biroq 

shartnoma  shartlarini  kelishish  choralarini  ko'rmagan  va  shartnoma 

tuzishni rad etishni 30 kunlik muddatda boshqa tarafga ma’lum qilmagan 

taraf  shartnoma  shartlarini  kelishib  olishdan  bosh  tortish  oqibatida 

yetkazilgan zararni qoplashga majbur bo'ladi. Sulpa in contrahendo (so'zma 

so'z  tarjima qilganda:  shartnoma  tuzish jarayonidagi ayb)  deb nomlangan 

bu  holat  shartnomadan  tashqari  zarar  yetkazishdan  kelib  chiqadigan 

majburiyatlar  (delekt)ga  misol  bo'la  oladi.