Toshkent davlat yuridik instituti fuqarolik huquqi

3.  U m rbod  ta ’m in la sh   sharti  b ila n   u y -jo y   (kvartira)  ni  boshqa 

sh a x sg a   b erish   sh a rtn o m a sin in g   predm eti,  bahosi  va  sh ak li

Shartnom a  predm eti  (narsasi)  uy-joy  (kvartira)  yoki  uning  bir  qismi 

bo'lishligi  ko'rsatilgan  b o isa  ham ,  am m o  b a’zi  iste’mol  qilinmaydigan 

qim m atbaho  ashyolar  (avtomobil,  m ashh u r  rassom  asari  b oigan  noyob

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

kartina,  asrovchi  shaxs  shajarasi  (avlodi)  uchun  alohida  aham iyatga  ega 

bo'lgan  tarixiy  ashyolar  va  boshqa  narsalar)  ham   shartnom a  predm eti 

bo'lishi  mumkin.

Umrbod  ta ’minlash  sharti  bilan  uy-joy  (kvartira)  ni  boshqa  shaxsga 

b e ris h   shartn o m asin in g   q a n c h a   v a q t  d av o m id a  k u c h d a   bo'lish  va 

asraluvchiga nisbatan qilinadigan xarajatlam i ham  pul baravarida oldindan 

belgilab  bo'lmaydi.

Uy-joy (kvar tira) ni olgan shaxs bu m ulkka  nisbatan egalik huquqini 

asralu v ch i  vafot  etg a n d a n   so 'nggina  boshqa  shax slarg a  o'tkazishga 

(sotishga, ayirboshlashga,  hadya qilishga  va  vasiyat qilishga) haqli bo'ladi.

Umrbod  ta ’minlash  sharti  bilan  uy-joy  (kvartira)  ni  boshqa  shaxsga 

berish  shartnomasida  asraluvchiga  ko'rsatiladigan  moddiy  ta ’minotning 

q a t’iy  summ asini  aniq  belgilab  qo'yish  m um kin  bo'lm asa  ham ,  lekin 

unga nisbatan qilinadigan bir oylik x arajat pul summ asi bilan ifodalangan 

bo'lishi kerak. Bular jumlasiga:  tu rar-jo y uchun to'lanadigan pul summasi, 

kom unal  to'lovlar,  oziq-ovqat  uchun  to'lanadigan  pul  summasi,  h a r  xil 

urf-odatlar  va  marosimlarga  ketadigan  xarajatlar,  shuningdek,  boshqa 

zarur  bo'ladigan  sarf-xarajat  turlari  shartnom ada  taraflarning  kelishuvi 

bilan  belgilab  qo'yilishi  lozim.

Asraluvehining yashashi uchun beriladigan tu rar-jo y  topshirilayotgan 

uy -jo y   (kvartira)ning  ayn an   o'zida  bo'lm asdan,  balki  ta ra fla r  o'zaro 

kelishgan  holda  asraluvehining  yashaydigan  joyi  boshqa  yerda  ham  

boiishi  mumkin.

Um rbod ta ’minlash sharti  bilan uy-joy (uyning bir qismi), kvartirani 

b o sh q a   sh ax sg a  b e rish   s h a rtn o m a s i  F u q a ro lik   K o d e k sin in g   110- 

m odd asid agi  qoidalarga  rioya  qilgan  holda  yozm a  sh a k ld a   tuzilib, 

notarial tasdiqlanishi kerak, aks holda shartnom a haqiqiy hisoblanmaydi. 

Bu  holat  O'zbekiston  Respublikasi  Uy-joy  kodeksining  14-moddasida 

h a m   o'z  ifodasini  topgan.

Notarial harakatlar va bitimlarni  tasdiqlash O'zbekiston  Respublikasi 

N otariat  to'g'risidagi  qonunga  asosan  amalga  oshiriladi.

Umrbod  ta ’minlash sharti  bilan  uy-joy (uyning  bir qismi),  kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnom asini  tuzuvchilar  shartnom ani  notarial 

tasdiqlash  uchun  notariusga  m urojaat  e ta r  ekan,  notarius  shartnom ani 

tasdiqlab berayotganida ularda ishtirok etayotgan fuqarolarning muomala 

layoqatin i  belgilangan  ta r tib d a   aniqlaydi  v a  a g a r  sh a rtn o m a   vakil 

tom onidan  tuzilayotgan  bo'lsa  uning  vakolatini  (yozma  vakolatnom a, 

ishonchnoma)  ni  ham   tekshiradi.  Chunki  bu  h a ra k a t juda  m uhim   bo'lib, 

kelajakda  shartnomaning  haqiqiy  emasligi  holatini  oldini  oladi.

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Agar umrbod ta ’minlash sharti bilan uy-joy (uyning bir qismi), kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnomasini  tuzayotgan  fuqaro  jismoniy  nuqsoni, 

kasalligi  tufayli  yoki  qandaydir  boshqa  sabablarga  ko'ra  shartnomani  o'z 

qo'li  bilan  imzolay  olmasa,  shartnoma  uning  topshirig'iga  ko'ra  uning  o'zi 

va  notarius  hozirligida  boshqa  fuqaro  imzolashi  mumkin,  bunda  notarial 

harakatni  amalga  oshirishni  so'rab  m urojaat  qilgan  fuqaroning  hujjatni  o'z 

qo'li  bilan  imzolay  olmaganligi  sabablari  yozib  qo'yilishi  lozim

Umrbod  ta ’minlash  sharti  bilan  uy-joy  (uyning  bir  qismi),  kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnomasini  tasdiqlash  uchun  sudga  m urojaat 

etilayotganda  shartnom a  mantniga  qo'yiladigan  talablar  ham   m av ju d   Bu 

talablar  “Notariat  to‘g'risida”gi  qonunning  35-moddasida  nazarda  tutilgan. 

Unga  asosan  notariuslar notarial  harakatlarni  amalga  oshirish  uchun  qirib 

o'chirilgan  yoki  qo'shimchalar  kiritilgan,  so'zlari  ustidan  chizilgan  va  izoh 

berilmagan  boshqa  tuzatishlari  bo'lgan  shartnomani  qabul  qilmaydi.

N o tarial  ta sd iq la n a d ig a n   b itim la rn in g   m atn i  aniq  va  . a v s h a n  

yozilgan  b o 'lish i  k e ra k ,  h u jja tn in g   m azm u n ig a  taa llu q li  s a n a   va 

m u d datlar  hech  bo'lm aganda  b ir  m a rta   so'z  bilan,  yuridik  shaxslarning 

n o m la ri  esa  -  u la r   o r g a n la rin in g   m a n z illa rin i  k o 'r s a tg a n   h o ld a  

qisqartirishlarsiz yozilishi lozim.  Fuqarolarning familiyasi,  ismi,  otasining 

ismi  to'liq  yozilib,  yashash joyi  ko'rsatilgan  bo'lishi  kerak.  Bir  v araq d an  

ortiq  bo'lgan  h u jja t  ip   o'tkazib  tikilgan,  v araq lari  raq a m la n g a n   va 

m u h r  bosib  tasdiqlangan  bo'lishi  kerak.

Umrbod  ta ’m inlash  sharti bilan uy-joy (uyning  bir qismi),  kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnom asini  tasdiqlash  quyidagi  hollarda  rad 

etilishi  mumkin:

m uom alaga  layoqatsiz  fuqaro  yoxud  zarur  vakolatlari  bo'lm agan 

vakil  shartnom ani  tasdiqlashni  so'rab  m urojaat  qilgan  bo'lsa;

um rbod  ta ’m inlash  sharti  bilan  uy-joy  (uyning  bir qismi),  kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnom asi  qonun  talablariga  muvofiq  bo'lmasa;

um rbod  ta ’m inlash  sharti bilan  uy-joy  (uyning  bir qismi),  kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnom asini  tasdiqlash  uchun  berilayotganda 

unga  ilova  qilingan hujjatlar  (uy-joy,  kvartira  hujjatlari) qonun hujjatlari 

talablariga  m uvofiq  bo'lmasa.

N otarial  h a ra k a tn i  am alga  oshirish  rad   etilgan  taqdirda  notarial 

harakatni  am alga  oshirishni  rad  etish  haqida  notarius  m urojaat  qilingan 

kundan  boshlab  uch  kundan  kechiktirm asdan  qaror  chiqaradi.

Notarius  notarial  harakatni  amalga  oshirish  to'g'risidagi  murojaati  rad 

etilgan shaxsning iltimosiga binoan rad  etish sababini yozma ravishda bayon 

etishi  va  rad  etish  ustidan shikoyat  qilish  tartibini  tushuntirib  berishi  lozim

www.ziyouz.com kutubxonasi

---

Umrbod  ta ’minlash sharti  bilan uy-joy  (uyning  bir qismi),  kvartirani 

boshqa  shaxsga  berish  shartnomasi  bo'yicha  uning  predm eti  b o ig an   uy- 

joyni  (uy-joyning  bir  qismini),  kvartira  yoki  im orat  joylashgan  hududda 

tasdiqlanadi.

Uy-joy kodeksining  122-moddasiga asosan,  um rbod ta ’m inlash sharti 

bilan  uyni,  kvartirani  boshqa  shaxsga  berish  shartnom asining  predm eti 

b o ig a n   tu ra r  joydan  foydalanish  shu  shartnom a  shartlariga  m uvofiq 

amalga  oshiriladi.

S h a rtn o m a d a   tu r a r   jo y d an   fa q a t  t u r a r   joyni  boshqa  sh ax sg a 

berayotgan  va  uni  olayotgan  shaxs  foydalanishi  nazarda  tutilishi,  tu ra r 

joydan  foydalanish  tartibi  belgilab  qo'yilishi  yoki  belgilanmasligi  yoxud 

tu ra r  joyni  foydalanish  uchun  uchinchi  shaxsga  (uchinchi  shaxslarga) 

b e rish   yoki  qonun  yo‘l  q o 'y a d ig a n   b o sh q a ch a   u su ld a   fo y d ala n ish  

belgilanishi  mumkin.

Ushbu shartnoma bo'yicha uy-joy (uyning bir qismi), kvartirani boshqa 

shaxsga berish shartnomasiga muvofiq, oluvchi shartnom a amal qilib turgan 

davrda asraluvchi tomonidan berilgan  uyni (uyning bir qismini),  kvartirani 

sotishga,  boshqa  shaxsga  hadya  qilishga,  uni  ayirboshlashga  haqli  emas, 

sh u n in g d e k   u y -jo y   (u y n in g   b ir  qism i)  k v a rtira g a   m u lk   h u q u q in i 

og'irlashtiradigan  (xo'jasizlarcha)  m unosabatda  bolish,  o'z  vaqtida  zarur 

b o ig a n   ta ’m irlash  ishlarini  olib  borm aslik  va  hokazo.  holatlarga  yo‘1 

qo'ymaslik  lozim.  Mazkur  uy  (uyning  bir  qismi)  dan  kvartira  oluvchining 

qarzlari  bo'yicha  haq  undirishga  ham   yo'l  qo'yilmaydi.