Тошкент Давлат Траспорт Унверситети ”

2. Электропневматик тормозларнинг асоснй хусусиятлари.

Электронневматик тормозлар юқори бошқарувга ва поезд текис тормозланиши ҳам самарасини аниқловчи бир қатор ижобий хусусиятларига эгадир.

Электропневматик бошқарувни қўллаш поезд тормози харакатини баравар ишта тушишини таъминлайди, бунга кўра тормоз цилиндрлари сиқилган ҳаво билан тезроқ тўлади, демак тормозлаш вақти ҳам қисқаради. Бу тормоз йўлини 15-20% юк поездларида ва 5-10% йўловчи поездларида қисқартириш имконини беради. Лекин ғилдирак жуфтларини тиқилиб қолмаслиги учун 2 сониядан кўп бўлмаган тормоз цилиндрини босим билан тўлдирилиши йўл қўйилмайди.
Шуларга кўра, тормоз цилиндрларида 0,3 мПа босимгача тормоз цилиндрларини тўлдирилиши бошқариш шартига кўра, йўловчи поездларида 2,5÷3,5 с, юк вагонларида — 5с ташкил қилади.
Тўла тўхташдан сўнг, локомотив тортишли йўловчи поездлари учун, чиқариш вақти (цилиндрларидаги босим 0,04 мПа бўлгунча) 8-10 с, мотор-вагонли ҳаракатли таркиб учун -3,5÷4,5 с, юк поездлари учун-15÷25 сонияни ташкил қилади.
Йўловчи поездларида электропневматик тормоздан энг катта самарадорлик юқори ҳаракат тезлигида, композицияли тормоз колодкалари ва юзга қарши ускуналарни қўллашдан олинади.
Электропневматик тормозларни юқори бошқарувлиги ишлатиш шароитида энг катта ўртача ҳаракат тезлигига эришишни таъмиилайди. Тормозлаш ва чиқариш босқичларини синхронлилигига эришиш ҳаракат тезлигини бошқариш, тўхтатишни юқори аниқлигини таъминлаш имконини беради, бу эса станциялар йўллари узунлигига тегишли равишда поезд чекланган узунлигини ташкил қилишда, айникса, мухимдир.
Локомотив тортишли поезларни ишлатишда электропневматик тормозларни ишдан чиқиш ҳоллари бўлади. Тормозни автоматиклиги, бу ҳолларда, тормоз магистралида узилиш бўлса ёки стоп-кран очилганда, резервли пневматик ҳавотақсимлагич тормозланишига ўтиш билан таъминланади. Тормозларни ишлатишдаги тадқиқотлар шуни кўрсатдики, уларнинг ишдан чиқишини асосий сабаби қисмларни нотўғри монтаж қилиш, сифатсиз сақлаш ва электропневматик тормозни тузатишни, айниқса, вагонлараро электрли бирлашмаларни сифатсизлигидир.