Toshkent davlat transport universiteti iqtisodiyot fakulteti iqtisodiyot nazariyasi fanidan

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI

TOSHKENT DAVLAT TRANSPORT UNIVERSITETI IQTISODIYOT FAKULTETI

IQTISODIYOT NAZARIYASI FANIDAN

KURS ISHI

MAVZU: ISH HAQI VA ISHCHI KUCHINING NARXI

Bajardi: IQS-1 guruh HAYITOV MUHAMMADALI

Qabul qildi: JAHONGIR AZIMOV

Toshkent-2021

MUNDARIJA.

Kirish

1-bob.Ish haqining paydo bo`lishi va uning mazmun va mohiyati

1.1.Ish haqining turlari va uning funksiyalari

1.2.Tarif tizimining mohiyati hamda ish haqini to`lash tartibi

2-bob. Ish haqi xorij davlatlar tajribasida

2.1.Xorij davlatlarida ishchi kuchining narxi

2.2.Xorij davlatlari va O’zbekiston davlatidagi ishchi kuchining narxi va martabasi bo’yicha farqlari

Xulosa

Foydalanilgan adabiyotlar

Kirish

Iqtisodiyotni modernizastiya qilish sharoitida amalga oshirilayotgan iqtisodiy islohotlar milliy iqtisodiyotning samaradorligini va aholining farovonligini oshirishga qaratilgan. Mamlakatimiz iqtisodiyotining rivojlanishi va biz yosh avlod ongida iqtisodiy bilimlarning rivojlanishi o`rtasida o`zaro bog`liqlik katta. Shuning uchun ham yurtimizda ta`lim tizimini isloh qilish, barkamol avlodni tarbiyalash , ularda iqtisodiy tafakkurni shakllanirishda iqtisodiy ta`lim tarbiya masalalariga alohida diqqat e`tabor qaratildi va qaratilmoqda.Birinchi prezidentimiz I.A.Karimovning 2012-yilning asosiy yakunlari va 2013-yilda O`zbekistonni ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishlarining ustuvor yo`nalishlariga bag`ishlangan vazirlar mahkamasining majlisidagi nutqlarida ta`kidlaganlaridek ,, Ta`lim-tarbiya sohasining yaxlit, uzluksiz tizimini shakllantirish va mustahkamlash jumladan, umumiy o`rta ta`limdan boshlab o`rta maxsus, kasb hunar hamda oliy ta`limgacha bo`lgan barcha bosqichlarida yuksak bilimli va malakali kasb ta`limiga ega bo`lgan avlodni tarbiyalash jarayonini takomilashtirish ishlari izchil davom ettirildi ``.

Jamiyat a‘zolarining daromadlari darajasi ular turmush farovonligini muhim ko‘rsatkichi hisoblanib ,shu bilan birga alohida shaxslarning dam olishi, bilim olishi, sog‘liqni saqlashi,eng zarur ehtiyojlarini qondirilishi imkoniyatlarini belgilab beradi. Tadqiqotlar shuni ko‘rsatmoqdaki , hozirgi kunda ochilayotgan yangi xo‘jalik yurituvchi subyektlarning aksariyat qismi xizmat ko‘rsatish sohasiga to‘ g‘ri kelmoqda. Iqtisodiyotda band bo‘lgan aholining ham aksariyat qismi shu sohaga shakllanmoqda. Shunday qilib xizmat ko‘rsatish sohasining tobora rivojlanib va yuksalib borishi bilan bu sohaga jalb qilinadigan xodimlarning ham ulushi ortib boradi .Bu xodimlarning mehnatiga bo‘lgan qiziqishi va manfaatdorligini oshirib borish sohani rivojlantirishda muhim ahamiyatga egadir. Bu esa xizmat ko‘rsatish sohasida mehnatga haq to‘lashni takomillashtirishni taqozo etadi. Mehnatga haq to‘lashni takomillashtirish bo‘yicha bir qancha muammolar mavjud. Xususan, mehnat taqsimotining chuqurlashib borishi, turli mulkchillikka asoslangan sub‘ektlarning vujudga kelishi, undagi manfaatlarning xilma-xilligi,mehnatga haq to‘lashda yagona tarif setkasining amal qilgan sharoitida, uning rag‘batlantiruvchi tabiatini ochib berishi kabi muammolarni hal qilishi ob‘ektiv zaruratga aylandi.

Korxonalarda mehnatga haq to‘lash tizimlariga qo‘yiladigan eng muhim talablardan biri teng mehnatga teng haq to‘lashdir. Bu o‘z navbatida mehnat natijalari hisobiga olish uchun foydalanadigan ko‘rsatkichlar yollanma xodimlar mehnatining miqdori va sifatiga baho berishga imkon tug‘dirishini zarurat etadi. Xodim erishgan mehnat natijalariga, shu bilan birga ularga sarflangan mehnatning miqdori va sifatiga baho berish uchun ish beruvchi bajarilgan ishni hisobga olib boruvchi va uni nazorat qilishi unda belgilangan mehnat normasining bajarilishi va oshirib ado etilishini hisobga olishi lozim.