Toshkent davlat transport universiteti " Avtomatika va telemexanika "

6.2. Boshlang‘ich va yakuniy rele sxemasi.

Boshlang‘ich va yakuniy relelar, KS, S, 1M, 2M sxemalarida, foydalanilmaydigan marshrutlarni bekor qilish sxemasida va burchak kirish joylarida foydalanilmaydigan manyovrli marshrutlar qismlarini uzish sxemasida harakatlanish yo‘nalishi va turlari uchun birlashtirilgan marshrut boshi va oxirini aniqlash uchun xizmat qiladi.

Marshrut boshi boshlang‘ich relesi bilan aniqlanadi.
Har bir poyezdli marshrutdagi kabi, manyovrli marshrutga ham tegishli signal blokida o‘rnatilgan o‘z boshlang‘ich relesi mos keladi. Chiqish svetoforlari uchun ikki boshlang‘ich rele ko‘zda tutilgan: poyezdli N va manyovrli NM.
Boshlang‘ich relelarning ishga tushish zanjirlari NM (CHM) mos keluvchi ta’minot shinasiga svetoforning knopkali rele kontakti yordamida izolyatsiyalangan uchastkadagi marshrut yurishida birinchi tutashuvchi relening ro‘para kontakti orqali ulanadi. Marshrut o‘rnatilgandan keyin boshlang‘ich rele tutashuvchi relening orqa kontakti va o‘zining ro‘para kontakti orqali o‘zi bekitiladi va to‘liq uzilguniga qadar va marshrutning birinchi seksiyasi to‘liq bo‘shashiga qadar tokli holatda qoladi .
Marshrut oxiri yakuniy relesi bilan aniqlanadi. M I va M II bloklaridagi yakuniy manyovrli relesi svetofor oldidagi yoki svetofordan keyingi uchastkalarning SP-M bloklarida o‘rnatilgan Z relesining ro‘para kontakti orqali NVCHM (NVNM) ta’minot shinalaridan ishga tushirilgan. (M I blokida berilgan svetoforga ko‘ra manyovr marshrutlarning boshi va oxiri yo‘l yo‘lakay yo‘nalish bo‘yicha aniqlanadi va marshrut svetofordan oldingi SP uchastkasida tugallanadi). M II blokidagi qo‘sh manyovr svetoforlarning boshlanishi va tugallanishi svetoforlardan biri bo‘yicha har xil yo‘nalishda aniqlanadi, marshrut svetofor ortida tugallanadi. UP-M va P-M bloklaridagi yakuniy manyovr relesi 1M (2M) va CHI (NI) relelarining ro‘para kontaktlari orqali NVNM (VCHM) ta’minot shinalaridan ishga tushiriladi.
KM relesining ishga tushirish zanjirlarida yakuniy knopkali rele kontakti bo‘lmaydi, shuning uchun VCHM (VNM) shinasida tok paydo bo‘lishi bilan ushbu yo‘nalishdagi KM relesining guruhli yoqilishi ro‘y beradi, lekin o‘zaro bloklanish zanjiri bo‘yicha marshrut tutashuvidan keyin o‘rnatilgan marshrut oxirini aniqlovchi faqatgina bitta KM relesi tokli holatda qoladi.