Toshkent davlat texnika universiteti termiz filiali energetika va transport tizimlari fakulteti

3.3§ Bosh mexanizm tanlash va uning ish unumdorligiga asosan ish ko’lami uzunligini aniqlash.
Avtomobil yo’llarini qurishda oqim usuli eng samarali usuldir. Chunki bunda ish kursatilgan muddatda va tartibli хolda bajariladi.Ya’ni tanlab olingan qamrov masofasi asosida ish bajariladi. Buning uchun birinchi navbatda yetakchi mashina tanlab olinadi. Yetakchi mashinaning ish unumdorligi boshqa mashinalarni ish unumdorligiga qaraganda yuqori bo’lishi lozim va qolgan mashinalarni ishini to’хtab qolmasligini ta’minlashi lozim.
Kengaytirilayotgan tasmaning asosini qurish uchun yetakchi mashina qilib ekskavator qabul qilindi va shu mashina ish unumdorligi asosida qamrov masofasi aniqlab olinadi.

Bu yerda:
P_eks.=793.60 m³ ,- ekskavatorni ish unumdorligi ,
B= 17.8 m,-QShA yotqizilayotgan qatlamning o’rtacha kengligi,
H=0.40 m,- QShA yotqizilayotgan qatlam qalinligi .
Qurilish muddatini va ish unumdorligini oshirish maqsadida ikkita ekskavator olamiz.
Qamrov masofasi l=2*133=266 m qabul qilindi.
Asfaltobeton qoplamalarni qurish jarayonida asfalt yotqichgichni bosh meхanizm qilib tanlaymiz hamda uning ish unumdorligiga asosan ish ko’lami uzunligini aniqlaymiz.
Tanlangan asfaltobeton yotqizgichning markasi-VOGELE SUPER-2100 uning meхanik ish unumdorlig ini bilgan holda ish ko’lami uzunligi quyidagi ifoda orqali anqlanadi:

Kerakli mashina-mehanizm sonini topish deb - qamrov masofasi-L uchun kerakli material hajmini, soni topilayotgan mashina-mehanizm ish unumdorligini nisbatiga aytiladi.

IV-BOB ISH KO’LAMI VA MASHINA MEXANIZMLARGA BO’LGAN TALABNI ANIQLASH
4.1. Ish ko’lami uzunligi uchun ish hajmi va asosiy qurilish materiallariga bo’lgan talabni aniqlash.
Ish ko’lami uzunligida avtomobil yo’lini qayta qurish uchun kerakli bo’lgan materiallar miqdori quyidagi formuladan topiladi:
V _ish.ko’l=L _ish.ko’l·B·h·K_z·K_y;
D=Q· 
Bu yerda, V_ish.ko’l - yo’l to’shamasini konstruktiv qatlamining bir jinsli materiali hajmi, m³ ;
L_ish.ko’l - ish ko’lami uzunligi, m ; L_ish.ko’l=640m
B - qatlamning eni, m ;
h - material qatlamining zichlangan holdagi qalinligi, m ;
K_z - materialning zichlanish koeffisienti ;
K_y - materialning isrof bo’lish koeffisienti ;
D - kerakli bo’lagan materialning vazni, t ;
 - materialning zichligi, m/t.