Toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filali

Hisoblash ishlari.


Foydali qazilma bo‘yicha.

Sharoshkali dolotaning berilgan diametri bo‘yicha portlovchi skvajina diametri ( , mm) aniqlanadi: h=18 m

=d_d*k_raz=269*1.03=277.07 mm
Perebur uzunligi ( ,m) aniqlanadi:
=d_c*11=11*0277=3.04 m
Skvajina uzunligi ( ,m) aniqlanadi:
l_c=h_u+l_per=12+3.04=15.04 m
Zaboyka uzunligi ( , m) aniqlanadi:
=
Skvajinadagi portlovchi modda zaryadi uzunligi ( ,m) aniqlanadi:
= 
Skvajinaning solishtirma sig‘imi ( , kg/m) aniqlanadi:

Etalondagi portlovchi moddaning solishtirma sarfi ( , kg/m³) aniqlanib, qabul qilingan portlovchi moddaning solishtirma sarfi ( , kg/m³) aniqlanadi:
=
 Pog‘ona asosi bo‘yicha karshilik chizig‘i kattaligi ( , m) aniqlanadi
=

Skvajinadagi zaryad massasi ( , kg) aniqlanadi:

= 
Qatordagi skvajinalar orasidagi masofa ( , m) aniqlanadi:

 

  1 p.m. skvajinani portlatganda chiqadigan kon massasi ( ,m³) quyidagicha aniqlanadi:

Qoplama jins boyicha.
Sharoshkali dolotaning berilgan diametric bo‘yicha portlovchi skvajina diametri ( , mm) aniqlanadi: =18 m
=d_d*k_raz=269*1.03=277.07 mm
Perebur uzunligi ( ,m) aniqlanadi:
=d_c*11=11*0.277=3.04 m
Skvajina uzunligi ( ,m) aniqlanadi:
=h_u+l_per=12+3.04=15.04 m
Zaboyka uzunligi ( , m) aniqlanadi:
=
Skvajinadagi portlovchi modda zaryadi uzunligi ( ,m) aniqlanadi:
= 

Skvajinaning solishtirma sig‘imi ( , kg/m) aniqlanadi:

Etalondagi portlovchi moddaning solishtirma sarfi ( , kg/m³) aniqlanib, qabul qilingan portlovchi moddaning solishtirma sarfi ( , kg/m³) aniqlanadi =
Pog‘ona asosi bo‘yicha karshilik chizig‘i kattaligi ( , m) aniqlanadi
=

Skvajinadagi zaryad massasi ( , kg) aniqlanadi:

= 


Qatordagi skvajinalar orasidagi masofa ( , m) aniqlanadi:

1 p.m. skvajinani portlatganda chiqadigan kon massasi ( ,m³) quyidagicha aniqlanadi:



III. Tog‘ jinslarining qazish va yuklash ishlari.

Qazish yuklash ishlari kon massasini zaboydan qazib olish va ularni trasnsport vositalariga yuklash yoki ag‘darmalarga tashish ishlarini o‘z ichiga oladi.Karyerlarda qazish-yuklash uskunalari sifatida davriy va uzluksiz harakatlanuvchi mashinalardan foydalaniladi.

Qazish tog‘ jinslari burg‘ilash - portlatish ishlari yordamida qazib olishga tayyorlanganda qazish – yuklash ishlarini bajarish uchun bir cho‘michli ekskavatorlardan foydalaniladi.
Qazib olish uchastkalarida kovlash va qazib - yuklash o‘zaro joylashishi bo‘yicha yuqoriga, pastga va aralash holda qazish – yuklash ishlari orqali farqlanadi. Kon massasini kovlab olish, uni ag‘darish joyiga olib borish, transport vositalariga to‘kish va navbatdagi davrni bajarish uchun qazish joyiga burilish 1 cho‘michli ekskavatorlar yordamida ketma – ket amalga oshiriladi. Ushbu operasiyalar birgalikda ekskavatorning ish davrini tashkil qiladi. Ko‘p cho‘kichli ekskavator bilan bu operasiyalar bir vaqtning o‘zida bajariladi. Shuning uchun bir cho‘michli ekskavatorlar davriy xarakatlanuvchi, ko‘p cho‘michli ekskavatorlar esa uzluksiz xarakatlanuvchi mashinalar xisoblanadi. Bir cho‘michli va ko‘p cho‘michli ekskavatorlar quyidagi qismlardan tuzilgan bo‘ladi: Ichki qism, mexanik qism, xarakatlanuvchi qism, kuch uzatuvchi uskunalar, rama, kuzov va boshqarish mexanizmlari. Cho‘mich (kovsh)ning strela bilan bog‘lanish konstruksiyasi bo‘yicha qattiq bog‘langan bir cho‘michli ekskavatorlar (to‘g‘ri mexanik belkurakli ekskavator, teskari mexanik belkurakli ekskavator) va yumshoq bog‘langan (draglayn, greyfer) bir cho‘michli ekskavatorlar farqlanadi. Yurish uskunalari turi bo‘yicha bir cho‘michli ekskavatorlarning gusenisali, havog‘ildirakli, o‘rmalovchi suzuvchi turlari farqlanadi.
Bir cho‘michli va ko‘p cho‘michli ekskavatorlar energiya iste`moli bo‘yicha elektrik, dizel elektrik va dizel gidravlik turlariga bo‘linadi.Karyerlarda asosan belkurakli ekskavatorlar qo‘llaniladi.
Mexanik belkurakli ekskavatorlar ishchi ko‘rsatkichlariga quyidagilar kiradi. Qamrash radiusi va balandligi, yuklash razva balandligi, strelaning qiyalik burchagi va ekskavatorning o‘lchamlari kiradi. Ekskavatorning ishchi ko‘rsatkichlari uning xarakatlanish doirasini chegaralaydi va kov o‘lchamlarini aniqlaydi.