Toshkent davlat texnika universiteti muhandislik texnologiyalari fakulteti

2.4 Kompyuter tomografiyasi

Yangi texnologiyalar va zamonaviy tibbiy muassasalar paydo jadal diagnostika asbob-uskunalari hayot uchun xavfli turli kasalliklarni davolash ajoyib bir yordam beradi yuqori kompyuterlashtirilgan bor. Axir, shifokorlar ko'ra: to'g'ri tashxis deyarli har qanday kasallikni davolash muvaffaqiyat 90% bo'ladi.

Yangi texnologiyalar va zamonaviy tibbiy muassasalar paydo jadal diagnostika asbob-uskunalari hayot uchun xavfli turli kasalliklarni davolash ajoyib bir yordam beradi yuqori kompyuterlashtirilgan bor. Axir, shifokorlar ko'ra: to'g'ri tashxis deyarli har qanday kasallikni davolash muvaffaqiyat 90% bo'ladi.

Eng samarali va tez-tez ishlatiladigan arzon tashxis qo'yish usullaridan biri bugun kompyuter tomografiyasi yoki KT abbreviated hisoblanadi. O'tishlari bir KT shifokorlar uchun tavsiya etilgan tashxis va yetarli avval tashxis bilan yordam boshqa usullar. Bu usul bilan barcha keyin, test tana nooziq-zararli-tomonidan qatlam-qatlam tashxis, x-nurlari asosida kichik, xavfsiz sog'liqni saqlash doza yuqori aniqlikda duchor bo'ladi. O'rganish natijalari barcha ma'lumotlarni kompyuter orqali qayta ishlanadi, deb shifokor mahoratiga bog'liq emas. KT uchun ekspertiza vaqt brauzer faqat bir necha daqiqa davom etadi.

Va birinchi CT brauzer, Gotfrid Hounsfield va Alan terror va irqiy kamsitish kuchaydi tomonidan 1972 yilda ishlab chiqilgan, faqat miya o'rganish uchun mo'ljallangan edi-da, 1976 keyin deyarli barcha inson organlar o'rganish uchun tomografiya keldi. Endi shifokorlar - KT skaner to'rtinchi avlod bilan qurollangan.

LOR-organlar eng aniq tashxis KT kasalliklar foydalanib, sinüslerin o'rganib suyak devorlar bo'lib, shilliq qavatlar, polip va kistalar semiz darajasi bilan belgilanadi. Agar o'pka virusli yoki yallig'lanish kasalliklarini davolashda ijobiy natija berishi bo'lmasa, tez-tez bosh pnevmoniya aniq KT bilan aniqlash shaklida duch asorat hisoblanadi. Ichida o'tkazish, bu o'rganish, u iloji aniqlash hatto eng kichik ocaac sil, juda og'ir va keng tarqalgan bizning vaqt kasalliklar, chunki davolash tashabbusi bilan o'z vaqtida ta'minlaydi xavfsizlik va boshqalar 100% tiklash bemor. Juda tez-tez KT tashxis uchun ishlatiladi umurtqa va bo'g'imlarga turli kasalliklar, jigar, buyrak, oshqozon osti bezi, buyrak usti bezlari va boshqa ko'plab organlar. Tadqiqotlar bu usul, shuningdek, miya ichida bir necha og'ir jarohatlar va gumon qon malakali shoshilinch yordam ko'rsatish uchun zaruriy hisoblanadi.

Xulosa

Tananing kompyuter diagnostikasi kasalliklarni o'z vaqtida aniqlash uchun amalga oshiriladi, buning natijasida to'g'ri individual davolanishni belgilash mumkin. Bu usul aniq va tez inson salomatligi holati haqida natija olish va bir vaqtning o'zida pul, vaqt va kuch tejash imkonini beradi Tibbiyotda axborot texnologiyalardan foydalanish fanining bugungi kunda tibbiyot masalalarini yechishda, hamda davolash va ilmiy - amaliy faoliyatni sifatli darajada olib borishda, axborot texnologiyalaridan toʼgʼri foydalana oladigan kadrlarni tayyorlashda alohida oʼrin tutadi. Bakalavrlar zamonaviy kompyuter texnologiyalari yordamida olingan tibbiy - biologik axborotni qayta ishlash, taxlil qilish, ish jarayonini avtomatlashtirish hamda toʼgʼri qaror qabul qila olishi zarur. Jumladan, matematik modellashtirish uslublari, internet tarmogʼida, zamonaviy kompyuter texnologiyalari bilan ishlashni bilishi zarur. Аxborot texnologiyalarining ahamiyati va rivojlanishini tendentsiyalarini bilishi texnik, dasturiy, tarmoq resurslaridan samarali foydalanish koʼnikmalariga ega boʼlishini talab etadi.

Ma’lumotlarni o’zida to’plash, saqlash, qayta ishlash, ulardan foydalanish vositalari orqali barcha sohalarda keskin rivojlanishga imkon yaratib beruvchi texnologiyalar. Bu texnologiyaning asosini axborot (informatsiya) va ularni qayta ishlash vositalari (asosan kompyuterlar) tashkil qiladi. Bu texnologiyadan hozirgi vaqtda deyarli barcha sohalarda keng foydalanilmoqda. Shu jumladan ta’lim tarbiya jarayonida ham. Bu texnologiyadan ayniqsa ta’lim jarayonida boshqa sohalarga nisbatan samaraliroq foydalanish imkoniyatlari mavjud va dunyo miqyosida keng tadbiq etilgan.
Hozirgi  zamonaviy  tibbiyotning  yutuqlari  ko‘p  jihatdan  fizika,  texnika  va 
yangi  texnologiyalardagi  muvaffaqiyatlarga  asoslangan.  Inson  organizmidagi 
barcha  kasalliklaming  tabiati,  kelib  chiqish  sabablari  va davolanish  mexanizmlari
asosan biofizikaviy tushunchalar asosida tushuntiriladi.
Bizga  biofizika  kursidan  m a’lumki,  inson  organizmida  sodir  bo`ladigan 
mikrojarayonlardan  tashqari,  xuddi  jonsiz  tabiatdagi  kabi  molekulyar  jarayonlar 
ham sodir bo`ladi va ular biologik sistemalaming holatini xarakterlaydi.
Yuqorida  ko`rsatilgan  m a’lumotlarga  ilmiy  asoslangan  va  zamonaviy 
tibbiyotning  keskin  rivojlanishiga  tayangan  holda  oliy  ta ’lim  tizimi  islohoti,  fan ta`limini  ishlab  chiqarish  sifatini  jahon  standartlari  talabi  asosida  yaxshilash, 
xususan tibbiyot institutlarida o ‘quv jarayonini tubdan o‘zgartirishga, 
tayyorlanayotgan  mutaxassislaming  nazariy  bilimlarini,  kasbiy  mahoratini, 
ko‘nikma va malakalarini mustahkamlashga yo’naltirilgan.
Tibbiyot  instituti  talabalari  inson  organizmini  tibbiy  texnika jihozlari:  asbob- 
uskunalar,  pribor  va  apparatlar  yordamida  a’zo  va  turli  sistemalarini  tashxis 
usullarini  amalga  oshirishga,  davolashga  va  olingan  tibbiy.  ma’lumotlarni  klinik 
nuqtayi  nazardan  to‘g‘ri  va ilmiy asoslangan  holda talqin  qilishga  tayyor  bo`lishi 
shart.
Tibbiy  texnika  va  yangi  texnologiyalar  kursining  asosiy  maqsadi  bo`lajak  
mutaxassislarda  organizmdagi  a ’zo  va  sistemalaming  - faoliyatidagi  fiziologik 
jarayonlami  to ‘g‘ri  talqin  qilish  uchun  zarur  bo`lgan   tashxis  usullarida 
foydalaniladigan tibbiy  asbob, uskuna va qurilmalami  tuzilishi,  ishlash prinsipi  va 
foydalanish  sohalari  bo‘yicha  nazariy  hamda  amaliy  bilimlami  singdirish. 
Kursning  asosiy  maqsadi  bo`lajak   mutaxassislarga  qayd  qiluvchi,  tashxis  quyish va davolovchi, ta`sir  ko'rsatuvchi  tibbiy  asbob-uskunalar, priborlar va apparatlarda 
ishlash,  tashqi  muhit  faktorlari  ta’sir ini  o`lchovchi  (dozimetrik)  va  muhofaza 
qiluvchi asbob va  qurilmalar dan foydalanishni o ‘rgatishdir.

Tibbiy xodimning kasbiy faoliyatida informatika va axborot texnologiyalari tobora muhim rol o'ynaydi. Axborot texnologiyalari tibbiy ta'lim, tibbiy tadqiqotlar, tibbiy amaliyotda qo'llaniladi. Axborot texnologiyalari ma'lumot va hisoblash texnologiyasi bilan to'g'ri ishlash mahoratini ko'rsatadi.

Tibbiyot tashkilotlari Avtomatlashtirilgan axborot tizimlarini faol amalga oshirish. Bunday tizimlar sizga yaratishga imkon beradi axborot bazasi va bemorlarning bir ma'lumotlar bazasini, unda diagnostika va davolash bo'yicha barcha ma'lumotlarni o'z ichiga oladi. Tibbiy kadrlar mehnatining samaradorligi oshmoqda. Ko'pgina mexanik operatsiyalar avtomatik ravishda amalga oshiriladi (sertifikatlar, hisobotlar, tahlillar va boshqalar), mehnat xarajatlari kamayadi.

Tibbiyotda axborot texnologiyalarining rivojlanishi muqarrar, shuning uchun tibbiyot kollejlari va universitetlar talabalari zamonaviy mutaxassisning kompyuter bilimiga egalik qilishlari kerakligini tushunishlari kerak. Zamonaviy tibbiyot xodimini kompyuter texnologiyalarini masteratsion qilish uchun barcha imkoniyatlarni sarf qilishi kerak. Bugun tibbiyot xodimlarini tayyorlash bugungi kunda tibbiyot muammolarini hal qilish uchun mablag 'va texnikani taklif qiladigan axborot texnologiyalaridan foydalanmasdan turib olmaydi.