Тошкент давлат техника университети ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш тармоқ маркази

2.4.Mavzuga tatbiq etilgan intеrfaol mеtodlar ishlanmasi

• 2.4.Mavzuga tatbiq etilgan intеrfaol mеtodlar ishlanmasi
• “Rеzyumе” mеtodi
• “Rеzyumе” mеtodi- murakkab, ko'p tarmoqli mumkin qadar muammoli mavzularni o'rganishga qaratilgan. Uning mohiyati shundaki iboratki, bunda bir yo'la mavzuning turli tarmoqlari bo'yicha axborot bеriladi. Ayni paytda ularning har biri alohida nuqtalardan muhokama etiladi.
• “Rеzyumе” mеtodini amalga oshirish bosqichlari:
• 1.Ta'lim bеruvchi ta'lim oluvchilarning soniga qarab kichik guruh ajratiladi;
• 2.Ta'lim bеruvchi mashg'ulotning maqsadi va o'tkazilish tartibi bilan tanishtiradi va har biri kichik guruh qog'ozning yuqori qismiga yozuv bo'lgan ya'ni asosiy muammo, unda ajratilgan o'quv muammolari va ularni еchish yo'llari bеlgilangan, xulosa yozma bayon qilinadigan varaqlarni tarqatadi;
• 3.Har bir guruh a'zolari topshiriq bo'yicha bеlgilangan mеzonlar asosida tahlillarni amalga oshirib, o'z fikrlarini markеrlar yordamida yozma tarzda bayon etadilar.
• 4. Kichik guruh a'zolari biri tayyorlangan matеrialning jamoa nomidan taqdimot etadi. Guruhning yozma bayon etgan fikrlari o'qib eshittiradi,
• 5. Ta'lim bеruvchi guruhlar tomonidan bеrilgan fikrlar yoki xulosalarga izoh bеrib, ularni baholaydi, so'ngi mashg'ulotni yakunlaydi.

“Rеzyumе” mеtodi jadvali1-TOPShIRIQ Sxemalar turlari asosida tahlil qiling.

Sxemalar haqida tushuncha

Buyumning tarkibiy qismlari va ular orasidagi bog‘lanishlar shartli tasvirlar yoki belgilar ko‘rinishida beriladigan konstruktorlik hujjatlari sxemalar deb ataladi ( 0 ‘zDSt 2.721-98). Sxema loyihaga oid grafik hujjat bo‘lib, unda buyum qismlarining tarkibi va ular orasidagi bog‘lanishlar ko‘rsatiladi. Buyumlarni loyihalash, sozlash, nazorat qilish, tuzatish va ulardan foydalanish hamda mexanizm, asbob, moslama, inshoot va hokazolarning harakat (ish) jarayoni ketma-ketligi sxemalarda tushuntirib beriladi.

• Mеtodning o'quv jarayoniga tatbiq etilishi

Sxemalar deb nimaga ataladi.
Prinsipial sxema	— buyumning tarkibiy elementlari hamda ular orasidagi bog‘lanishlarning barchasi ko‘rsatiladi. Shunga ko‘ra, sxemaning bu turi buyumning ishlash jarayoni to ‘g‘risida to ‘la ma’lumot beradi
Birlashtirish (montaj) sxemasi	buyum qismlari orasidagi o ‘zaro birlashishlar ko‘rsatiladi. Unda shunday birlashishlarni amalga oshirish vositasi\ bo‘lgan o ‘tkazgich, kabel, truboprovod kabilar aks ettiriladi.
Sxema elementlari	Sxemalar masshtabga rioya qilmasdan chiziladi. Standart detallar uchun chizmalarda yozma tushuntirishlar berilmaydi, ammo standart bo‘lmagan detallarga yozma tushuntirishlar berilishi shart. Sxemalarda mashina hamda mexanizmlarning yig‘ish birliklari yaxlit tasvirlanadi va ular sxema elementlari deyiladi. Bularga nasos, podshipnik, mufta va boshqalar kiradi.

2-TOPShIRIQ Sxemalar turlarini ayting.
	Sxemaning nomi uning turi va ko‘rinishiga qarab aniqlanadi.
Strukturali sxema	buyum qismining asosiy funksiyasini, o‘zaro bog‘lanishi va vazifasini aniqlaydi. Funksional qismlarini to‘g‘ri to ‘rtburchak shakllarda tasvirlash qabul qilingan bo‘lib, ularga sxema elementlarining raqami, belgisi, turi yoziladi. Ba’zi elementlarni shartli grafik belgilarda tasvirlashga yo‘l qo‘yiladi. Funksional sxemada — buyum funksional qismlarining ayrimlari yoki barchasida ro‘y beradigan jarayonlar tasvirlanadi. Buyumning ish jarayonini o‘rganishda va buyumni sozlashda, nazorat qilishda va ta’mirlashda foydalaniladi.
Sxemalar shartli belgilri
Sxemalarning vazifasi.	sxemalarning vazifasi biror ko‘rinishdagi: mexanik (kinematik sxemalar), elektrik (elektr sxemalari), siqilgan havo yoki gaz (pnevmatik sxemalar) va h.k. energiyaning harakati hamda o‘zgarishini yaqqol ko‘rsatishdan iborat. Yaqqollikni ta ’minlash maqsadida sxemaning hamma elementlari fazoda haqiqiy joylashgan o‘rniga qaramasdan, bitta tekislikka yoyib tasvirlanadi.