Тошкент давлат техника университети энергетика факултети

3. Аралаш режим.
Бу режимлар учун иссиқлик алмашинув жараёнини ҳисоблашда қуйидаги шартлар кабул килинади.

1. 
   Ишчи бўшлиқ камеранинг бутун ҳажмида газ ҳароратси бир хил деб олинади.
   
2. 
   Металл юзасинингтурли нуқталаридаги ҳароратлар ҳам бир хил деб олинади.
   
3. 
   Газдан деворга конвекция усулида берилган иссиқлик оқими, девордан ташкарига чикган иссиқлик оқимига тенг деб олинади.
   

Аммо лекин, печнинг ҳажмида газ ҳарорати ҳар хил; Материал аланганинг калин жойида жойлашган бўлса иссиқлик олиш ҳам блади, агарда қиздирилаётган материал алнганинг уч томонида жойлашган бўлса, шунча иссиқлик кўп таъсир қилади. Демак бунда асосан аралаштириш усули кўп роль ўйнайди. Бундай типдаги иссиқлик алмашинуви радиация конвекцияли режим дейилади.
4. Назорат саволлари.

1. Печларда ташки иссиқлик алмашинуви режимларини тарифлаб беринг.

2. Радиацияли режимни тарифлаб беринг.
3. Конвекцияли режимни тарифлаб беринг.
4. Аралаш режимни тарифлаб беринг.


МАЪРУЗА 8
Метални қиздиришнинг рационал технологик асослари.


Режа:


1. Қиздирилаётган метал ичида бўладиган жараён.
2. Қизиш жараёнини шартлари.
3. Юпқа материалларни қиздириш.
4. Назорат саволлари.


1. Қиздирилаётган метал ичида бўладиган жараён.
Метал қизишининг асосий кўрсаткичига ҳарорат ва қиздириш тезлиги киради.
Қиздириш ҳарорати деб печдан олинаётган металнинг охирги ҳарорати тушинилади.
Қиздириш тезлиги деб вақт бирлигида метал ҳароратининг ўзгариши тушунилади.
Қиздириш тезлигига метални кизитишда унинг ичида рўй берадиган жараён тушунилади. Метални тоблашда унинг калинлиги бўйича қизиш жараёни бр хил содир бўлмайди ва металда мумкин бўлмаган ички кучланиш содир бўлди. Агарда қиздириш тезлиги канча катта бўлса, шунча метал калинлиги орасидаги ҳароратлар фарқи кўп бўлади ва ҳароратлар кучланиши ҳам катта бўлади.
Ҳароратлар фарқи қиздириш тезлиги билан боқлик:

Т = Т_ЮЗА - Т_МАРКАЗ = С_К S² / 2 а

а- ҳарорат ўтказувчанлик коэффиценти

Масалан темирнинг ҳарорати 773⁰ ошса кучланиш йўқолади ва у юмшоқ ҳолатга келади.
Шунинг учун ҳар хил материаллар ўзига хос маълум қиздириш тезлигига эга.
Сиқиш кучланишини платинка формали қиздирилаётган метал юзасида кўпроқ кўришимиз мумкин.

 = Е / (1-)  С_НS² / 3a = 2E T / 3(1-) = 0,95ET; Н/м²

 - минимал кенгайиш коэффиценти.

Е - эгилувчанлик модули.
 - пуассан нисбати, темир учун  = 0,3.
С_К - қиздириш тезлиги.
S - пластина калинлиги.
а- ҳарорат ўтказувчанлик коэффиценти.
Агарда  = _маълум бўлса унда
С_К = 2,1 а_М/ (Е  S²)
бундан
Т = 1,05_д / Е


Метал қалинлиги бўйича Т камайтириш ва бир хил қиздириш учун, метални ушбу зонада кўпроқ ушлаб туриш керак, шунда метал юзасидаги ҳарорат ошмайди, марказидаги ҳарорат юзасидаги ҳарорат тенглашишга ҳаракат қилади.