|
Ishning ilmiy yangiligi Zamonaviy xitoy adabiyotining
shakllanish bosqichlarini aniqlash to’plangan tajribalarga suyanilgan holda tadqiq qilindi. Mazkur mavzuga tortilgan masalalar oldin yaratilgan malakaviy – bitiruv ishlarda maxsus o’rganilmagan.
Ishning amaliy ahamiyati va tavsiyalar. Mazkur kurs ishining natijalari O‘zbekistonda xitoy tili va adabiyotini o‘rganayotgan talabalar va izlanuvchilar uchun xitoy madaniyati va adabiyotini chuqurroq tadqiq etishlarida o‘quv va tadqiqot manbai bo‘la oladi.
Ishning tuzilishi: Kurs ishi kirish, ikki bob, xulosa va foydalanilgan adabiyotlar ro‘yxatidan iborat. Umumiy hajmi 28 bet.
Xitoy adabiyoti tarixi taxminan uch ming yillikni tashkil etadi. Qo'shni xalqlar orasida xitoy adabiyotining keng tarqalishi, o'ziga xosligi va ta'siri uni Yevropa, Hindiston va Fors adabiyotlari bilan bir qatorga qo'yadi. IXX asrga qadar Yevropa adabiyoti singari, Xitoy adabiyoti ham hukmdorla tasiri sezilib turardi. Ko’plab asarlar hukmdor tabaqa buyurtmasi asosida yoki aynan zodogon tabaqa vakilari tomonidan yozilardi. Keyinchalik erkin adabiyot jonlanib asarlar xilma-xilligi ham ortib bordi. Ammo har qanday ta’ziqlar, qiyinchiliklarga qaramasdan xalq qahramonlari haqiqatni kuylashdan, yozishdan 1 daqiqa ham to’xtashgani yoq. Adabiyotda bu o'ziga xoslikni e'tiborsiz qoldirish mumkin emas.
Miloddan avvalgi I ming yillikda. e. Yangszi daryosi havzasida barbar qabilalari orasida Chu davlati paydo bo'ldi. Ushbu qabilalarning shomoniylik diniga sig'inishi musiqa va raqs bilan birga ularning diniy qo'shiqlarida ham o’z ifodani topdi. Shu voqeadan keyin ham ko’p asrlar o’tdi.
Xitoyliklar "hikoyalar"ni tinglashni yaxshi ko'radilar. Har qanday falsafiy yoki tarixiy kitob, odatda, fantastik hikoyalar bilan jonlantirilgan. IV asrga kelib, folklor afsonalarining ko'plab to'plamlari paydo bo'ldi. Bu mo’jizalar haqidagi afsonalar yillar davomida avlodlar orasida mashhur bo’ldi. Aynan xalq og’zaki ijodi keyingi yozuvchilarning asarlari uchun manba bo'lib qoladi. Xan sulolasining qulashi oqibatida Xitoyga kelgan buddizm u bilan Hindiston davlati xalq ogzaki ijodiga tegishli ko'plab hikoyalarini olib keladi.
Tan davrida ijod etgan adabiyot ustalari hikoyalar yozish uchun qulay imkoniyatlarga ega edilar. Ulardan ba'zilari an'anaviy manbalarga asoslangan mavzularda ijod etsa, boshqalari innovatsion fantaziyaga asoslangan mo’zizaviy asarlar yozishdi. Va yana 1 guruh yozuvchilar o’zlarining shaxsiy tajribasiga asoslangan asrlar yozishdi.
"" klassik uslubning hikoyasiga parallel ravishda, xalq nashri rivojlanmoqda. Zamonaviy tarixchilarning kashfiyotlari Nasr she'riyat bilan ajralib turadigan, shuningdek, faqat folk talqinlari-masalan, imperator Tanning keyingi hayotga safari haqida (bu hikoya keyinchalik g'arbga sayohat romaniga kiritilgan) adabiyot namunalari haqida fikr yuritishga imkon beradi.
Bozor maydonida yoki choy ayniqsa aniq kichik kitoblar "huaben" paydo hikoya uslubi, Sun (960-1279) davridan bizga kelgan. Ba'zi hikoyalar, ayniqsa, tarixiy xronikalarga tayanganlar, bir yo'nalishda tarjima qilish uchun juda uzoq edi, natijada ketma-ket o'qishlar keng tarqaldi. Natijada, ko'plab epizodlar bilan uzoq davom etadigan hikoyalar soni tobora ortib bormoqda – daho singillari ularni yozma ravishda bayon qilmaguncha, bu benchmark bo'lib qolmoqda. Ushbu turdagi uchta eng katta asar "Daryo zavodlari", "uchlik" va "G'arbga sayohat"romanlari.
Roman 108 jinoyatchilarining sarguzashtlari haqida hikoya qiladi, ular asta-sekin otryadga qo'shilib, hukumat qo'shinlari ustidan g'alaba qozonishadi. Bu janglar va mast qiluvchi bayramlar, jangovar hamkorlik va shafqatsizlik, hiyla-nayrang va sehr-jodu haqida ajoyib hikoya bo'lib, u erda yorqin, to'liq qonli belgilar mavjud.
Shi Naian (1296-1370), tarjimai holi deyarli hech narsa ma'lum emas, XIII asrning og'zaki xalq an'analarini birlashtirdi va qayta ishladi.
An'anaviy Xitoyda Nasr o'z-o'zidan ahamiyatli emas, deb hisoblangan, bu tarix bilan bog'liq bo'lgan darajada qiziqish uyg'otdi. An'anaviy Nasr kanonlarga doimiy murojaat qilish, ularga tez-tez murojaat qilish bilan tavsiflanadi. Badiiy adabiyotning ijtimoiy ahamiyati mafkuraviy, tarbiyaviy jihatdan foydali bo'lgan foyda bilan aniqlandi. Shu nuqtai nazardan, roman yozilgan. Adabiyot ta'lim vazifasini o'z zimmasiga oldi, u orqali axloqiy tarbiya berildi.
Ko'pgina tadqiqotchilar, Xitoy an'anaviy fikrlash uchun mavhum fikrlashning rivojlanmaganligi bilan ajralib turadi. Uning qalbida so'z emas, balki tasvir, ideogramma, hatto aniqroq - ieroglif deb ataladigan ieroglif. Har bir ieroglifning o'zi tasvir, butun. Frantsiyalik tadqiqotchi Grane shunday deb yozgan edi: "Xitoy tili tushunchalarni mustahkamlash, g'oyalarni tahlil qilish, ta'limotlarni aniq ifodalash uchun yaratilmagan ko'rinadi. Bu butunlay g'alaba qozonish, to'lash uchun harakatlarni ilhomlantirish uchun hissiy holatga qo'shilishga qaratilgan". Eng muhimi, aniq fikrni ifoda etish emas, balki muayyan so'zlar va ovoz kombinatsiyalariga hamroh bo'lgan hissiyotni etkazishdir. Shuning uchun, tadqiqotchilar Xitoy hissiy fikrlash haqida gapirish.
Taqdir faqat insonga bog'liq. Osmon faqat o'lchovni, me'yorni buzmasdan, o'z-o'zini himoya qiladigan maqsadlarga intilmaydigan, oqilona harakat qiladigan odamning foydasiga yordam berishi mumkin. Osmon insonning psixofizik omboridan tashkil topgan Qi ni beradi va har qanday odamning bu kosmik energiya zaxiralarini to'ldirishga, ham me'yorga rioya qilishga, ham maxsus psixofizik nafas olish, jinsiy, jismoniy mashqlar, xun, ikkilamchi va boshqalarni to'ldirishga harakat qiladi.
Xitoyni tushunishda taqdirni o'limga olib keladigan narsa deb tushunish kerak emas edi. Insonning ichki tabiati va tashqi sharoitlarning barcha takrorlanadigan farqlari bilan o'z-o'zini yaxshilashni davom ettirish kerak. Taqdir hech kim tomonidan oldindan belgilanmagan, u har qanday vaqtda boshqa tomonga aylanishi mumkin. Siz barcha qo'llaringizni silkitib, uni tuzatish uchun axloqiy harakatlardan qochishingiz mumkin emas. Oddiy odam, agar u yaxshi energiya ta'minotiga ega bo'lsa, imperator bo'lishi mumkin.
Taqdir, osmon, burch va axloq mavzusi "Daryo o'simliklari"romanining asosiy yo'nalishlaridan biridir.
Ushbu ishning maqsadi Shi Nayaniyning "Daryo o'simliklari"romanining dunyo tasvirini va badiiy xususiyatlarini ko'rib chiqishdan iborat.
Vazifalar:
romanning ta'siri qurilgan tarixiy voqealarni ko'rib chiqing;
Daryo o'simliklari "romanining xususiyatlari va mavzularini aniqlash»;
muallif tomonidan taqdim etilgan dunyo rasmini o'rganish»
romanning badiiy xususiyatlarini aniqlash.
Do'stlaringiz bilan baham: |
