|
1.2 Mahmud Darvesh arab adabiyotidagi rahnamoligi
Darveshning dastlabki asarlari mumtoz arabcha uslubda yozilgan. Darvesh an'anaviy mezonlarga rioya qilgan holda monoremik she'rlar yozgan 70-yillarda u bu amrlardan uzoqlasha boshladi va klassik she'riy me'yorlarga qat'iy rioya qilmaydigan "erkin she'r" uslubini qo'lladi. Dastlabki asarlarining mavzusi romantik mavzularda o’z aksini topdi. Mahmud Darvesh bu olqishli asarlaridan so’ng bir qancha mukofotlarni qo’lga kiritadi. Oradan yetti yil o'tgach, 1965 yil 1-mayda yosh Darvish o'zining "Bitaqat huviya" ("Shaxsiy guvohnoma") she'rini Nosiradagi kino uyidagi olomonga o'qiganida, shov-shuvli va hayajonli vaziyat paydo bo'ldi.
Uning mukofotlari orasida AQSh tomonidan "Madaniyat erkinligi mukofoti" ham bor. Darvish hayoti davomida 30 jilddan ortiq she'riyat va sakkizta nasriy kitobini nashr ettiradi. Yosh Darveshning she’rlari bir necha kun ichida butun mamlakat va arab dunyosiga tarqaldi. O'n etti yoshida Darvish qochoqlarning azoblari haqida she'rlar yozadi. Darveshning asarlari va she’rlari ko'plab mukofotlarga sazovor bo'ldi va 20 tilda nashr etildi. Darvish she'riyatidagi asosiy mavzu vatan tushunchasidir.
Mahmud Darvish— falastinlik arab shoiri, jamoat arbobi, jurnalist. Falastin xalqi ozodligi haqidagi she’rlari uchun isroillik tajovuzkorlar tomonidan bir necha bor qamalgan. Falastin rahbarlari motam marosimida Mahmud Darvish falastinliklar bilan abadiy qolishi va u bu xalq birligining ramzi ekanini aytishdi. Mahmud Darvesh Falastinning Al-Birva qishloqda tug'ilgan U Salim va Xumeyya Darveshning ikkinchi farzandi edi. Uning oilasi yer egalari bo'lgan. Darvish 1970 yilda Sovet Ittifoqida o'qish uchun Isroilni tark etadi. 1971-yilda vatanidan chiqib ketishga majbur bo‘lgan. Qohira, Bayrutda yashagan. Ijodi asosan vatan ozodligi uchun kurash mavzuida («Qanotsiz qushlar», «Zaytun barglari», 1961-yilda «Falastinlik oshiq», 1966-yilda «Tunning oxiri», 1969-yilda «Odatdagi g‘amgin kunlar», 1973-yilda «Ovoz», va ko’plab boshqa she’rlarni yaratgan. She’rlari o‘nlab xorijiy tillarga, jumladan, o‘zbek tiliga ham tarjima qilingan.
Nashr etilgan asarlar
She'riyat
• Asafir bila ajniha (Qanotsiz qushlar), 1960
• Avraq az-Zaytun (Zaytun barglari), 1964
• Bitaqat huviya (Shaxsiy guvohnoma), 1964
• 'Asheeq min filasteen (Falastindan kelgan sevgilisi), 1966
• Oxir al-layl (Tunning oxiri), 1967
• Yavmiyot jurh filastini (Falastinlik yarasining kundaligi), 1969
• Habibati tanhad min navmiha (Mening sevgilim uyg'onadi), 1969
• al-Kitobah 'ala zhawe al-bonduqiyah (Qurol nuri ostida yozish), 1970
• al-Assafir tamut fi al-jalil (Jalilada qushlar nobud bo'lmoqda), 1970
• Mahmud Darvesh ishlaydi, 1971. Ikki jild
• Mattar na'em fi harif ba'eed (Uzoq kuzda ozgina yomg'ir yog'adi) 1971
• Uhibbuki aw la uhibbuki (Men seni sevaman, seni sevmayman), 1972
• Jondiyyun yahlum bi-al-zanabiq al-baidaa ' (Oq zambaklar haqida tush ko'rgan askar), 1973
• To'liq asarlar, 1973. Hozir al-Amal al-jadida (2004) va al-A'amal al-oula (2005).
• Muhavala raqm 7 (7-urinish), 1974
• Tilka suratuha va-hadha intihar al-ashiq (Bu uning qiyofasi va sevgilisining o'z joniga qasd qilishidir), 1975
• Ahmad al-za'tar, 1976
• A'ras (To'ylar), 1977
• al-Noshid al-jasadi (Tana madhiyasi), 1980. Qo'shma ish
• Inson go'shti musiqasi, Heinemann 1980, Falastin kurash she'rlari tanlangan va tarjima qilingan Denis Jonson-Devis
• Qasidat Bayrut (Beyrutga od), 1982
• Madih al-zill al-aliy (Uzun bo'yli soya uchun maqtov), 1983
• Hisor li-mada'eh al-bahr (Dengiz xushxabarlari uchun qamal), 1984
• Xarita qurbonlari, 1984. Bilan birgalikdagi ish Samih al-Qosim va Adonis inglizchada.
• Qum va boshqa she'rlar, 1986
• Xiya ug'niya, xiya ug'niya (Bu qo'shiq, bu qo'shiq), 1985
• Ward aqall (Kamroq atirgullar), 1985
• Ma'asat al-narjis, malhat al-fidda (Nafis fojiasi, kumush komediya), 1989
• Ara ma javhar (Men nima istayotganimni ko'ryapman), 1990
• Ahad 'asher kaukaban (O'n bitta sayyora), 1992
• Limadha tarakt al-hissan vahidan (Nega siz otni yolg'iz qoldirdingiz?), 1995. Ingliz tilidagi tarjimasi 2006 yil Jeffri Saks tomonidan (Arxipelag kitoblari) (ISBN 0-9763950-1-0)
• Zabur, 1995. dan tanlov Uhibbuki aw la uhibbuki, Ben Bennani tomonidan tarjima qilingan
• Sareer al-gariba (Notanish kishining karavoti), 1998
• Keyin Falastin, 1999 (Larri Touell, fotograf va Rene Backmann bilan
Nasr
• Shay'on al-vattan (Vatan haqida bir narsa), 1971
• Youmiat muwaten bala watan (Mamlakatsiz fuqaroning kundaligi), 1971, tarjima qilingan Falastinning bo'r doirasi
• Vada'an oyatuha al-harb, vada'an ayuha al-salom (Xayr, urush, xayr, tinchlik), 1974
• Yavmiyat al-xozn al-aadi (Odatiy qayg'u kundaligi), 1973 (turkcha tarjima, 2009 yil Hakan O'zkan tomonidan)
• Dakira li-al-nisyan (Unutish uchun xotira), 1987. Inglizcha tarjima 1995 yil Ibrohim Muhaviy tomonidan
• Fi wasf halatina (Bizning holatimizni tavsiflash), 1987
• al-Rasa'il (Xatlar), 1990. Bilan birgalikdagi ish Samih al-Qosim
• Aabiroon fi kalamen 'aaber (So'zlarni chetlab o'tishda bypasserlar), 1991
• Fi hadrat al-g'iyob (Yo'qligida), 2006
• Athar alfarasha (Chanqagan daryo: jurnallar), 2009 (Arxipelag kitoblari) (tarjima qilingan Ketrin Kobxem)
Mahmud Darvish jamg'armasi 2008 yil 4 oktyabrda "Mahmud Darveshning madaniy, adabiy va intellektual merosini himoya qilishga intiladigan" Falastinning notijorat fondi sifatida tashkil etilgan. Jamg'arma har yili Falastin va boshqa joylardan kelgan ziyolilarga beriladigan "Ijod uchun Mahmud Darvesh mukofotini" boshqaradi. 2010 yilda mukofotning birinchi g'olibi misrlik yozuvchi edi Ahdaf Soueif.
Do'stlaringiz bilan baham: |
