Toshkent Davlat Sharqshunoslik Universiteti. Mustaqil ish Mavzu: Paleografiya

Universitet nomi:

Toshkent Davlat Sharqshunoslik Universiteti.
Mustaqil ish
Mavzu: Paleografiya

Fan nomi:___________________________

Qabul qildi:__________________________
Bajardi:_____________________________

Paleografiya nima

Nimani o’rganadi
Metodi
Paleografiya yunon tilidan kelib chiqqan ikkita so’zdan palayo qadimiy va grafiya bu imlo yoki yozma degan manolarni anglatadi. Ispaniya Qirpllik akademiyasida yozuv va qadimiy belgilar va hujjatlar to’g’risidagi fan deb tariff berilgan. Paleografiya qo’lyozmaning qachon va qayerda yaratilganini uni yozgan yoki ko’chirgan shaxsninig ishtirokini ayrim qo’lyozmalarning individual jihatlarini o’rganadi.
Paleografiyani terminini birinchi marta fransiyalik Bernar de Monfokon qo’llagan 1708-yil. Fannning asosiy fazifasi sanasi ko’rsatilgan qo’lyozmalar yozuvining xronologik va hususiyatlarini aniqlash va tartibga solish matnda joyi va vaqti ko’rsatilmagan malumotlarni ham aniqlashdir . Asosiy yozuv materiallari hisoblangan palma yaprog’I papyrus maxsus ishlov berilgan teri va nihoyat qog’ozdagi yozma manbalarni va unga yo’ldosh sohalarni organadi.
O’zbekistonda yozma yodgorliklarining aksariyati arab yozuvida bo’lganligi sababli arab P . si bir qadar rivojlangan . bu sohada asosan Sharqshunoslik universiteti qisman ishlar olib brogan .
Birinchi paleografik traktat Parijdagi Sankt- Deniy abbatligida saqlanib qolgan Merovingiya hujjarlari bilan ziddiyatlardan kelib chiqadi.
Jizvit deniel fon papenbroek va Benediktin rohibi Jan Mabillion uning haqiyqiligi togrisida qarama –qarshi pozitsiyalarda edilar.
Qarama qarshilikga duch kelganda ikkinchisi ushbu yozuvlarni transkripsiyasi sanasi va identifikatsiya orqali ekspert metodologiyasi ishlab chiqish orqali buni tekshirishga muvaffaq bo’ldi..
Bazi tadqiqotchilar qo’lyozmalarni oqiy olish malakasiga ega bo’lish qo’lyozmani ekspertiza qilish va uni haqiyqiyligini aniqlash kabi ishlarni ham paleografiyani vazifasi deb hisoblaydi ammo bunday ishlar matnshunoslik manbashunoslik diplomatika kabi
soxalar doirasida amalga oshirilinadi.
Paleografiyani analitigi tadqiqotdan boshlanadi bu yerda malum va nomalum o’rtasida taqqoslash natijalari qo’llanadi . bu yozma guvohliklarni sifat nuqtai nazardan tahlil qilishda tariff va talqin o’rtasida yaratilgan fan.
Fanning asosiy vazifasi muayyan yozma yodgorlikning barcha tashqi hususiyatlarini aniqlash va tavsif etishdan iborat. Olimlarning aniqlashicha pitografik yoki rasmlardan iborat yozuv zamonaviy yozuvga olib boradigan yo’ldagi navbatdagi bosqich bo’ldi. Uning hususiyati axborot uzatish bilan belgilanar edi.
Rasmlardan iborat yozuvning asosiy hususiyati shundaki bunda fikr ayrim tushunchalarga bo’lininb emas umumiy to’la ifodalangan fikr beradi. Piktogrammalar asosan ov manzaralarini ro’zg’or ishlari bilan bog’liq jarayonlarni yozuvni jangovor yurishlar to’qnashuvlar to’g’risidagi habar siyosiy shartnomalar va ultimatumlarni o’z ichiga olgan.
Mazkur holatlar asosan shimoliy amerika va indoneziyada hindulari va halqlari o’rtasida tarqalgan. Eng qizig’I shuki palegrafiya faqat yozuv bilan shug’ullanmaydi u yozuv shakli yozuv yozilgan material, qanday siyohda yozilgani nima orqali yozilgani siyoh sifatida nimadan foydalangani kabi narsalarni ham organadi.
Kipu- inklarning qadimgi sanoq sistemasi va yozuvidir. Bu oziga hos murakkab arqon bog’lovlari va tugunlaridir.
Bu tugunlarni qanday tugaganligi va ularning rangi biron bir tushunchani anglatgan . 1533-yil ispaniyalik Ernardo Pisarro kipu haqida dastlabki malumotlarni bergan