Toshkent davlat sharqshunoslik universiteti I. M. Haydarov, M. M. Askarov

Xalq demokratik partiyasi
1991-
yil 1-noyabrda Toshkentda bo‘lib o‘tgan ta’sis 
qurultoyida tashkil topgan. Ushbu qurultoyda uning 
Dasturi va Nizomi qabul qilindi. O‘zbekiston XDP 
1991- yil 15- noyabrda Adliya vazirligi tomonidan 
ro‘yxatga olindi. Partiyaning 218 viloyat, shahar va 
tuman kengashlari, 13665 boshlang‘ich tashkiloti 

---

82 
faoliyat ko‘rsatmoqda. 400 mingdan ko‘proq a’zolari bor. Xalq demokratik partiyasi 
o‘z Dasturida milliy mustaqillikni mustahkamlash, demokratik davlat, insonparvar, 
adolatli jamiyat qurish, O‘zbekiston xalqlari o‘rtasida tinchlik, osoyishtalik, fuqarolar 
totuvligini ta’minlash, har bir kishining munosib hayot kechirishi uchun keng 
imkoniyatlar yaratish, fuqarolarning konstitutsiyaviy haq-huquqlarini kafolatlash 
maqsadini ilgari surdi. O‘zbekiston XDP parlament partiyasidir. Partiya Oliy Majlis 
va mahalliy hokimiyat organlariga saylovlar vaqtida o‘z nomzodlarini ko‘rsatadi, 
saylovchilarning ko‘proq ovozini olish uchun kurashadi, davlat hokimiyati 
organlarining barcha bo‘g‘inlarida ishtirok etadi. Oliy Majlis Qonunchilik 
palatasining 2010 - yildagi qarori bilan XDPning 32 kishidan iborat deputatlari 
fraksiyasi ro‘yxatga olingan. O‘zbekiston XDPning “O‘zbekiston ovozi”, “Golos 
Uzbekistana” gazetalari va “Muloqot” jurnali nashr etilmoqda.
1995- yil 18 fevralda O‘zbekiston 
“Adolat” sotsial-demokratik partiyasi 
(ASDP)
tuzildi. Partiyaning Toshkentda I ta’sis qurultoyida uning Dasturi va Nizomi 
qabul qilindi. Adliya vazirligi 1995- yil 18- 
fevralda “Adolat” SDPni ro‘yxatga olgan. 
Partiyaning 
asosiy 
maqsadi 
O‘zbekiston 
Respublikasida 
huquqiy-demokratik 
davlat 
qurish, Vatanga sodiq xizmat qilish, adolatli 
fuqaroviy 
jamiyat 
qurish, 
demokratiya 
talablarining 
hamda 
mamlakatimizda 
yashayotgan barcha millat va elatlarning orzu-
umidlariga 
monand 
shart-sharoit 
yuzaga 
keltirishga hissa qo‘shishdan iborat. O‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlis 
Qonunchilik palatasining 2010 - yildagi qarori bilan “Adolat” sotsial-demokratik 
partiyasining 19 kishidan iborat deputatlari fraksiyasi ro‘yxatga olingan. Partiya 
fraksiyasi “Adolat” SDP majlislari, kengashlari va qurultoylari qarorlariga amal qilib, 
ular oldida o‘z ishlari yuzasidan belgilangan tartibda hisobot beradi. O‘zbekiston 
“Adolat” SDP safida 30 mingdan ortiq a’zo bor. Qoraqalpog‘iston Respublikasida, 
barcha viloyatlarda, shuningdek, 175 shahar va tumanlarda partiya Kengashlari 
tuzilgan. Joylarda 1000 dan ortiq boshlang‘ich partiya tashkilotlari ish olib 
bormoqda. O‘zbekiston “Adolat” sotsial-demokratik partiyasining “Adolat” nomli 
ijtimoiy-siyosiy haftalik gazetasi nashr etilmoqda.
O‘zbekistonda faoliyat ko‘rsatayotgan partiyalardan yana biri -