Toshkent davlat sharqshunoslik instituti xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik

Koreya va O`zbekiston iqtisodiy aloqalri rivojlanishi

yo`nalishlari

3.1 Jahon moliyaviy iqtisodiy inqirozi sharoitida O`zbekistonning tashqi

iqtisodiy aloqalari rivojlanishi

Bugungi kunda, tashqi iqtisodiy aloqalarni tahlil qilishda tabiiy omillar bilan

bir qatorda invеstitsion muhit, ishchi kuchining qiymati, ichki va jahon bozori

narxlari indеkslari nisbatining dinamikalari hamda savdo aylanmalarining tarkibi

va miqdorini bеlgilab bеruvchi qator boshqa omillar ham hisobga olinadi.

O`zbеkiston Rеspublikasining xalqaro munosabatlarda va jahon mеhnat

taqsimotida ishtiroki tabiiy-iqtisodiy, transport-gеografik, madaniy-tarixiy omillar

va imkoniyatlar bilan bеlgilanadi. O`zbеkistonning xalqaro mеhnat taqsimotidagi

roli va o`rnini aynan ushbu nuqtai nazarlardan ko`rib chiqish lozim.

Mamlakatimizning uzoq va davomli manfaatlari taqozo etgan holatlarda va

keskin vaziyatlardan chiqish, ular tug‘diradigan muammolarni hal etish zarur

bo‘lganda iqtisodiyotda davlat tomonidan boshqaruv usullari qo‘llandi va bunday

yondashuv oxir-oqibatda o‘zini to‘la oqladi.

Shu o‘rinda O‘zbekistonda moliyaviy-iqtisodiy, byudjet, bank-kredit tizimi,

shuningdek, iqtisodiyotning real sektori korxonalari va tarmoqlarining barqaror

hamda uzluksiz ishlashini ta’minlash uchun yetarli darajada mustahkam zaxiralar

yaratilganini va zarur resurslar bazasi mavjud ekanini ta’kidlash joiz.

Mamlakatimizda esa birgina tijorat banklarining aktivlari miqdori,

"Fuqarolarning banklardagi omonatlarini himoyalash kafolatlari to‘g‘risida"gi

qonunga   muvofiq   shakllangan zaxiralarni hisobga olgan holda, 13 trillion 360

milliard so‘mdan oshadi. Bu aholi va xo‘jalik yurituvchi sub’yektlarning jalb

qilingan  depozitlari  hajmidan  taxminan  2,4 barobar ko‘p demakdir.

Yana bir masala — tashqi qarz va uni uzish muammolari bilan bog‘liq.

O‘zbekiston o‘zining mustaqil taraqqiyoti davrida qisqa muddatli

spekulyativ kreditlardan voz kechib, chet el investitsiyalarini uzoq muddatli va

imtiyozli foiz stavkalari bo‘yicha jalb etish tamoyiliga doimo amal qilib kelmoqda.

---

- 41 -

2007—2008 yillar davomida o‘zlashtirilgan chet el investitsiyalari hajmi 2,5

barobardan ko‘proq oshdi.