Toshkent davlat sharqshunoslik instituti “Xorijiy mamlakatlar iqtisodiyoti va mamlakatshunoslik” fakulteti

1.2. 

Yaponiya iqtisodiyoti tuzilmasi va tarkibi.

 

XX  asrning  60-yillaridan  boshlab  Yaponiyaning  «iqtisodiy  mobjiza»si 

jahonni  hayratga  sola  boshladi.  Buning  sababi  II  jahon  urushida  yengilib,  atom 

bombasining  dahshatlarini  o‘z  boshidan  o‘tkazgan  mamlakatning  tezlik  bilan 

qaddini rostlagani va misli ko‘rilmagan sur‘atlarda tez rivojlanishga erishgani edi. 

Ana  shunday  muammolarni  yengib  о‘tа  olgan  va  yuksak  rivojlanish  marralarini 

egallagan  Yaponiyaning  iqtisodiy  taraqqiyot  yo‘li  hozirgi  vaqtda  ko‘pgina 

rivojlanayotgan  davlatlar,  shu  jumladan,  O‘zbekiston  uchun  ham  ibrat  bo‘lishi 

mumkin. 

Yaponiya  «iqtisodiy  mo‘jiza»  sining  asosiy  manbayi,  mutaxassislar 

xulosasiga  ko‘ra,  yapon  millatining  yuqori  darajadagi  mehnatsevarlik  va  mehnat 

intizomi,  uyushqoqlik  va  sabr-toqat,  ishga  mas‘uliyat  hissi  va  tejamkorlik  kabi 

ijtimoiy ko‘rsatkichlaridir. 

«Iqtisodiy  mo‘jiza»ning  sabablari  qatoriga  yana  harbiy  tayyorgarliklardan 

tiyilib  borishi  (konstitutsiyaga  kobra  Yaponiyada  milliy  daromadining  atigi  1 

foizdan ortiq bo‘lmagan qismini harbiy xarajatlarga ajratish mumkin) ham kiradi. 

Yaponiya  iqtisodiyoti  yuqori  darajada  rivojlangan  mamlakat.  YAMD  ning 

umumiy  hajmi  (4390  mlrd.  AQSh  dollari)ga  ko‘ra  dunyoda  AQShdan  keyin 

ikkinchi  o‘rinni  egallaydi.  Unda  iqtisodiyotning  barcha  tarmoqlari  yaxshi 

rivojlangan.