Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi

Maktabdan  tashqari  ta‘lim-tarbiya.  O‗zbekiston  Respublikasi  «Ta‘lim  to‗g‗risida»gi 
Qonunning  10-moddasiga  asoslangan  bolalar  va  o‗smirlarning  extiyojlarini,  xoxish-istaklarini 
to‗laroq ro‗yobga  chiqarish, ularning bo‗sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish maqsadida davlat 
muassasalari,  turli  mulk  shakllariga  ega  bo‗lgan  korxonalar,  jamoat  tashkilotlariilmiy-badiiy, 
ilmiy-tabiiy,  texnik,  sport  va  boshqa  yo‗nalishdagi  maktabdan  tashqari  ta‘lim  muassasalarini 
tashkil  etishlari  mumkin.  O‗zbekistonda  shunday  maktabdan  tashqari  tarbiya  muassasalari 
faoliyati  davlat  tomonidan  qo‗llab-quvvatlanadi,  xalq  ta‘limi  bo‗limlari  tomonidan  ular  ishi 
nazorat qilinadi. 
Maktabdan  tashqari  muassasalarning  asosiy  vazifasi  maktab  bilan  xamkorlikda  maktab 
yoshidagi  bolalarni  bo‗sh  vaqtini  mazmunli  tashkil  etish,  ularning  mayl  va  xoxishlariga  qarab 
turli  to‗garak  ishlariga  jalb  etishdan,  qobiliyatini  rivojlantirishdan  va  olgan  nazariy  bilimlarini 
amalda qo‗llashga, o‗rgatishdan iborat. 
Maktabdan  tashqari  muassasalarning  butun  yil  davomida  xar  xil  tadbirlar  o‗tkazishi; 
predmetlar  bo‗yicha  olimpiadalar,  slyot  va  spartakiadalar,  o‗lkani  o‗rganish  uchun  yurishlar, 
arxeologik  va  etnografik  sayoxatlar  uyushtirish  -  bu  yoshlarning  o‗z  vatanining  tarixini, 
madaniyatini  chuqur  o‗rganishga  ta‘sir  etibgina  qolmay,  slyotlar,  olimpiadalar  kabi  tadbirlar 
maktabda olgan bilimlarini chuqurlashtirishga, iqtidorli yoshlar bilan ishlashga imkon beradi. 
Xozir  O‗zbekiston  xududida  faoliyat  ko‗rsatib  turgan  maktabdan  tashqari  muassasalar 
kuyidagilar: 
-o‗quvchilar saroylari va uylari; 
-yosh texniklar stansiyalari; 
-yosh tabiatshunoslar stansiyasi; 
-yosh turistlar stansiyasi va bazalari. 
Bunday  maktabdan  tashqari  ta‘lim  muassasalari  Respublikamizda  olti  yuzdan  ortiqroq 
bo‗lib,  ular  tarkibiga  265  o‗quvchilar  saroylari  va  uylari,  133  yosh  texniklar  markazi  va 
stansiyalari,  40  ta  yosh  sayoxatchilar  va  o‗lkashunoslar  stansiyalari  va  boshqalar  kiradi.  Bu 
muassasalar  tomonidan  tashkil  etilayotgan  tadbirlarda  xar  yili  5  ming  nafardan  ortiq  bolalar 

---

ishtirok etadilar.