Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi


Rivojlanishning  yosh  va  o‗ziga  xos  xususiyatlari



Download 1,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet133/283
Sana15.01.2021
Hajmi1,83 Mb.
#55597
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   283
Bog'liq
pedagogika

Rivojlanishning  yosh  va  o‗ziga  xos  xususiyatlari.  Muayyan  bir  yosh  davriga  xos 
bo‗lgan  anatomik,  fiziologik  (jismoniy)  va  psixologik  xususiyatlar  yosh  xususiyatlari  deb 
ataladi.  Ana  shu  yosh  xususiyatlarni  hisobga  olgan  holda  ta‘lim  va  tarbiya  ishi  tashkil  etiladi. 
Shunda bola rivojlanishiga tarbiya ta‘siri kuchli bo‗ladi. 
Bolalarning  tarbiyasiga  to‗g‗ri  yondashish,  uni  muvaffaqiyatli  o‗qitish  uchun  bola 
rivojlanishidagi  turli  yoshdagi  davrlariga  xos  xususiyatlarni  bilish  va  uni  hisobga  olish 
muhimdir. Chunki bola orginizmining o‗sishi ham, rivojlanishi ham, psixik taraqqiy  etishi ham 
turli yosh davrlarida turlicha bo‗ladi. Abu Ali Ibn Sino, Yan Amos Komenskiy, K.D.Ushinskiy, 
Abdulla Avloniylar ham bolani tarbiyalash zarurligini uqtirib o‗tganlar. 
Bolaning o‗ziga xos xususiyatini hisobga olish juda murakkab. Chunki bir xil yoshdagi 
bolalar ham psixik jihatdan turlicha bo‗lishi mumkin. 
Masalan, ko‗rish va eshitish qobiliyati, faolligi, tez anglash, sust fikr yuritishi, hovliqma 
yoki vazminligi, sergap yoki kamgapligi, serg‗ayrat yoki g‗ayratsizligi, yalqov yoki tirishqoqligi, 
pala-partish  va  chala  ishlaydigan,  yig‗inchoqligi  yoki  ishga  tez  kirishib  ketishi  kabilar  nerv 
faoliyati tizimining ta‘siri bo‗lib, o‗qituvchi yoki tarbiyachi ularni bilishi zarur. 
Bolaning individual – o‗ziga xos xususiyatini bilish uchun temperamentning umumiy 
tiplari va bolaning o‗ziga  xos xususiyatini o‗rganish,  metodikasini bilish  muhim. Temperament 


(lot.  «temperamentum»  «qismlarning  bir-biriga  munosabati»  ma‘nosini  anglatib,  shaxsning 
individual psixologik xususiyatlari majmuidir. 
Shuningdek,  turli  yosh  davrlarining  o‗ziga  xos  rivojlanish  qonuniyatlari  ham  mavjud. 
Masalan,  5-sinf  o‗quvchilari  bilan  10-sinf  o‗quvchisini  tenglashtirib  bo‗lmaydi.  Shuning  uchun 
bolaning jismoniy va psixik kamoloti quyidagi davrlarga bo‗linadi: 
1.  Go‗daklik  davri  –  chaqaloqlik  (1  oy)  davri  tugagandan  to  bir  yoshgacha  bo‗lgan 
davr. 
2.  Bog‗chagacha bo‗lgan yosh davri – 1 yoshdan 3 yoshgacha. 
3.  Maktabgacha bo‗lgan yosh  davri – 3 yoshdan 7 yoshgacha. 
4.  Kichik maktab yoshidagi o‗quvchilar ( bolalar )–7 yoshdan 11,12 yoshgacha. 
5.  O‗rta maktab yoshidagi o‗quvchilar (o‗smirlar) 14-15 yosh. 
6.  Katta yoshdagi maktab o‗quvchilari (o‗spirinlar) – 16-18 yosh. 

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   129   130   131   132   133   134   135   136   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish