Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi



Download 1,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/283
Sana15.01.2021
Hajmi1,83 Mb.
#55597
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   283
Bog'liq
pedagogika

Ibrat-namuna usuli. Bolalar tarbiyasida ibrat-namunaning axamiyati kattadir. Namuna yoki 
ibrat usuli bolalardagi taqlidchanlikka asoslanadi. Taqlid boshqalarning xulq-atvorini, yurish-turishini 
ongli yoki ixtiyorsiz ravishda takrorlash demakdir. 
Odatda  bolalar  o‗zlarining  yaqinlari,  tevarak-atrofdagi  kishilarning  (ota-onalari,  opa-
akalari,  muallimlari,  kattalar,  tengqurlari)  xulq-atvorini  va  xatti-xarakatlarini  kuzatib 
boradilar,  ularga  taqlid  qiladilar.  Lekin  ko‗pincha  bularning  nimasi  yaxshi-yu,  nimasi  yomon 
ekanini  farqlay  olmaydilar,  ular  o‗zlari  uchun  ma‘qul  bo‗lganlariga  taqlid  etadilar  va  qabul 
qiladilar. 
Bolalardagi  bu  xususiyatlar  shuni  ko‗rsatadiki,  ularning  axloq-odob  qoidalarini 
o‗zlashtirishi,  axloqiy  tasavvurlarni  xosil  xilishi  ana  shundan,  ya‘ni  ibratdan  boshlanadi.  Dastlab 
bola  oila  a‘zolaridan  ibrat  ola  boshlaydi.  Ota-ona  va  oilaning  katta  yoshdagi  a‘zolari  namunasi 
kichik yoshdagi bolaga tarbiyaviy ta‘sir ko‗rsatishda asosiy manbadir. 
 
Bola maktabga borishi bilan u taqlid etadigan va ergashadigan kishilar doirasi kengayadi. 
Yosh  bolalar  yon-atroflaridagi  kishilarning  xamma  xatti-xarakatlarini  takrorlay  berish 
o‗rinli emasligini xali tushunib yetmaydilar. 
Bola  yoshi  ulg‗ayib,  katta  bo‗lgan  sari  nima  yaxshi-yu,  nima  yomon,  qaysi  xulq-atvor 
odamlarga  xuzur  bag‗ishlashi,  qaysi  qiliq,  xatti-xarakat  noxushlik  keltirishini  faxmlay 
boshlaydi. 
Bola  katta  bo‗lib  es-xushini  taniy  boshlagan  sari  yurish-turish,  muomala-munosabatda 
o‗z nuqtai nazari va fikriga tayanib ish qiladi. 


U kattalarning xulq-atvori va yurish-turishlariga ko‗proq tanqidiy ko‗z bilan qaray boshlaydi 
va ijobiy xislatlargagina taqlid qilishga urinadi. 
Bolalarga  xayotdagi  yaxshi  odamlar,  badiiy  adabiyotdagi  ijobiy  obrazlar,  mexnat 
qaxramonlari,  ota-bobolarimizning  o‗lmas  jasoratlari,  ezgu  ishlari  taqlid  qilish  uchun  yaxshi 
namuna  bo‗ladi.  Shuni  aloxida  qayd  etish  kerakki,  bolalar  xamma  vaqt  xam  ijobiy  xulq-atvor  va 
xatti-xarakatlarga taqlid qilavermaydilar. 
Shuning  uchun  o‗qituvchilar,  tarbiyachilar  va  ota-onalarnyng  o‗zlari  xammadan  burun 
bolaga  namuna  bo‗lmog‗lari,  o‗zlarida  eng  yaxshi  fazilatlarni  aks  ettirmog‗lari  kerak.  Shu  bilan 
birga  o‗qituvchilar  ibrat  uchun  namunalarny  xalq  og‗zaki  ijodi,  bolalar  adabiyoti,  maktab,  sinf 
xayoti,  ota-onalar  faoliyatidan  olmoqlari  kerak.  Bolalarda  ijobiy  xulq-atvor  ko‗nikmalarini 
tarbiyalashda oila muxiti, ota-onaning xayot tarzi, oiladagi kattalarning yaxshi ibrati g‗oyat muximdir. 
Xalqimiz «Qush uyasida ko‗rganini qiladi», — deb bejiz aytmagan. Oilada er-xotin o‗zaro totuv, aqil 
bo‗lishsa, bir-birlarini xurmat qilishsa, bolalar tarbiyasida barobar jon kuydirishsa, oiladagi kattalar 
siylanib,  izzat-xurmat  qilinsa,  aka-uka,  opa-singillar  bir-biriga  mexribon  bo‗lishsa;  qo‗ni-qo‗shni, 
qarindosh-urug‗,  yoru  birodarlar  o‗rtasida  mexr-oqibat,  bordi-keldi  bo‗lsa,  bunday  oilada  voyaga 
yetayotgan  bola  xam  millatimizga,  xalqimizga  xos  urf-odatlarni  o‗rganadi  va  ularga  amal  qilib 
boradi. 

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   283




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish