Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi

Maktabdan tashqari ta‘dim-tarbiya. O‗zbekiston Respublikasi Ta‘lym to‗g‗risidagi qonunning 
10-moddasiga  asoslangan  bolalar  va  o‗smirlarning  ehtiyojlarini,  xohish-istaklarini  to‗laroq  ro‗yobga 
chiqarish,  ularning  bo‗sh  vaqtlarini  mazmunli  tashkil  etish  maqsadida  davlat  muassasalari,  turli  mulk 
shakllariga ega bo‗lgan korxonalar, jamoat tashkilotlari ilmiy-badiiy, ilmiy-tabiiy, texnik, sport va boshqa 
yo‗nalishdagi maktabdan tashqari ta‘lim muassasalarini tashkil etishlari mumkin. O‗zbekistonda shuyday 
maktabdan  tashqari  tarbiya  muassasalari  faoliyati  davlat  tomonidan  qo‗llab-kuvvatlanadi,  halq  ta‘limi 
bo‗limlari tomonidan ular ishi nazorat qilinadi. 
Maktabdan tashqari muassasalarning asosiy vazifasi maktab bilan hamkorlikda maktab yoshidagi 
bolalarni bo‗sh vaqtini mazmunli tashkil etish, ularning mayl va xohishlariga qarab turli to‗garak ishlariga 
jalb  etishdan,  qobiliyatini  rivojlantirishdan  va  olgan  nazariy  bilimlarini  amalda  qo‗llashga,  o‗rgatishdan 
iborat. 
Maktabdan tashqari muassasalarning butun yil davomida har xil tadbirlar o‗tkazishi; predmetlar 
bo‗yicha olimpiadalar, slyot va spartakiadalar, o‗lkani o‗rganish uchun yurishlar, arxeologik va etnografik 
sayohatlar  uyushtirish  -  bu  yoshlarning  o‗z  vatanining  tarixini,  madaniyatini  chuqur  o‗rganishga  ta‘sir 
etibgina  qolmay,  slyotlar,  olimpiadalar  kabi  tadbirlar  maktabda  olgan  bilimlarini  chuqurlashtirishga, 
iqtidorli yoshlar bilan ishlashga imkon beradi. 
Xozir  O‗zbekiston  xududida  faoliyat  ko‗rsatib  turgan  maktabdan  tashqari  muassasalar 
kuyidagilar: 
-o‗quvchilar saroylari va uylari; 
-yosh texniklar stansiyalari; 
-yosh tabiatshunoslar stansiyasi; 

---

-yosh turistlar stansiyasi va bazalari. 
Bunday maktabdan tashkari ta‘lim muassasalari Respublikamizda olti yuzdan ortiqroq bo‗lib, ular 
tarkibiga  265  o‗quvchilar  saroylari  va  uylari,  133  yosh  texniklar  markazi  va  stansiyalari,  40  ta  yosh 
sayoxatchilar  va  o‗lkashunoslar  stansiyalari  va  boshqalar  kiradi.  Bu  muassasalar  tomonidan  tashkil 
etilayotgan tadbirlarda har yili 5 ming nafardan ortiq bolalar ishtirok etadilar.