Toshkent davlat sharqshunoslik instituti ―Sharq tillarini o‗qitish metodikasi va pedagogika‖ kafedrasi



Download 1,83 Mb.
Pdf ko'rish
bet100/308
Sana01.01.2022
Hajmi1,83 Mb.
#304529
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   308
Bog'liq
Toshkent davlat sharqshunoslik instituti Sharq tillarini o qiti

umumiy  majburiy  ta’limni 
joriy etish vazifasi qo‘yildi va hal etildi. 
Boshlang‗ich  maktab  rivojlanishining  xususiyatlarini  baholash  uchun  shuni  qayd  etish 
kerakki,  o‗sha  paytda  o‗qish  8  yoshdan  boshlanadigan  to‗rt  yillik  boshlang‗ich  maktab  tizimi 
to‗la  tarkib  topdi.  Keyinchalik  u  zamonaviy  boshlang‗ich  ta‘limni  qurish  asosida  tobora 
takomillashdi.  Bu  esa  keyingi  o‗qish  va  amaliy  faoliyat  imkoniyatini  ta‘minlaydigan  bilimlar, 
ko‗nikmalar  va  malakalarning  mukammal  doirasidan  iborat  birinchi  bosqich  bo‗ldi.  Unda  ona 
tili, arifmetika, geografiya, tabyatshunoslik yetarli darajada o‗rganildi. 
O‗sha  paytlarda  tashabbuskor  o‗qituvchilar,  Hamza  Hakimzoda  Niyoziy,  Abdulla 
Avloniy,  Oqilxon  Sharofutdinov,  Siddiq  Rajabov  va  boshqalar  mashhur  pedagoglar  ilg‗or 
g‗oyalarini  keng  miqyosda  amalga  oshirdilar.  Ijodiy  kuchlarniig  o‗sishi  va  faollashuvi 
boshlang‗ich ta‘lim-tarbiyaning yanada rivojlanishida g‗oyat muhim ahamiyat kasb etdi. 
Ilg‗or  o‗qituvchilar  va  metodistlar,  xalq  maorifining  tashkilotchilari  pedagogika  fani 
oldiga boshlang‗ich ta‘limni qayta qurish vazifasini qo‗ydilar. 
Zamonaviy  boshlang‗ich  maktabni  to‗g‗ri  baholash  uchun  uni  qayta  qurishning 
xarakterini,  yo‗nalishini  belgilaydigan  eng  muhim  umumiy  talablar  ishlab  chiqildi.  Ana  shular 
asosida  o‗quvchilarning  haddan  tashqari  qiynalishi  bartaraf  etildi,  maktab  dasturidan  ortiqcha 
tafsilotlar, ikkinchi darajali va bir-birini aynan takrorlaydigan o‗quv materiallari olib tashlandi. 
Ilg‗or  tajribalarni  sinchiklab  tahlil  qilish,  metodistlar,  pedagoglar  va  psixologlarning 
tadqiqotlari  iatijalarini  hisobga  olish  bilan  asosiy  pedagogik  mezonlar  ishlab  chiqildi.  Bu 
mezonlar  konsepsiya  dasturlar,  darsliklar  hamda  metodikalarda  qam  amalga  oshirilib,  ta‘limda 
qo‗llandi. Mazkur mezonlar quyidagilardan iborat edi: 
-o‗zlashtirishga  tavsiya  etiladigan  yangi  bilimlar  o‗quvchilarning  ongi  amaliy 
ehtiyojlaridan kelib chiqishi, ularga qiziqish uyyutishi kerak; 
-bolalarning o‗zlashtirishi ularning maqsadga muvofiq faoliyati sharoitida amalga oshishi 
darkor, bu faoliyatning usullarini esa muntazam ravishda o‗rgatish lozim; 
-o‗quv faoliyati muvafaqqiyati o‗quvchilarning yuksak darajada faolligi va mustaqilligiga 
bog‗liq. O‗qituvchi esa ularga mana shu sifatlarni shakllantirish maqsadida yordam berishi zarur. 
Buning  muhim  omili  o‗quv  faoliyatining  ta‘lim  motivlarini  tarkib  toptirish,  bolalarda  bilimga 


qiziqish  uyg‗otishdir.  Shunga  ko‗ra  o‗qitishning  yangi  metodlari  va  usullarini  ishlab  chiqish, 
ularni faollashtirish, o‗quv faoliyatini metodik jihatdan ta‘mginlash kerak; 
-o‗qitish jarayonida barvaqtroq umumlashtirishlar qilish va ularga o‗quvchilarni jalb etish 
lozim; 
-har  bir  darsda  bilimlarni  faqat  kengaytirishga  emas,  balki  boshqacha  sharoitlarda 
qo‗llashga ham yerdam beradigan yangi element bo‗lishi kerak; 
-takrorlash  har  bir  mashg‗ulotda  muntazam  ravishda  amalga  oshirilishi,  ularda  faqat 
eslash  emas,  balki  boshqa  akliy  ijodiy  ishlar  ham  qo‗llanishi  zarur;  takrorlash  uchun  maxsus 
darslar shaklida vaqt ajratilmaydi; 
-darslarning  materiallaridan  o‗quvchilarni  tarbiyalash  maqsadlarida  ko‗p  foydalaniladi. 
Bunda  o‗qituvchi  o‗quvchilarning  dunyoqarashini  shakllantiradi,  ularga  asosan  muayyan 
tushunchalar shaklida ijtimoiy-siyosiy, axloqiy, etik va mehnatga doir bilshmlar beradi, bolalarda 
voqealarga,  faktlar  va  hodisalarga  to‗g‗ri  munosabatni  vujudga  keltiradi,    ularni  o‗z  xatti-
harakatlaridan  ana  shu  bilimlardan  foydalanishga  o‗rgatadi.  Ana  shu  mezonlarga  amal  qilinsa 
ta‘lim-tarbiya samaradorligi yanada oshadi. 

Download 1,83 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   96   97   98   99   100   101   102   103   ...   308




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish