Toshkent davlat sharqshunoslik instituti sharq filologiyasi va falsafa fakulteti

II BOB. Dariy tilida aniqlovchi ergash gapli qo‘shma gaplarning qo‘llanilishi
2.1. Aniqlovchi ergash gapning bosh gap ichida joylashishi
Aniqlovchi ergash gap bosh gapga nisbatan ikki xil joylashishi mumkin. U bosh gapning ichida, yoki bosh gapdan so‘ng qo‘llanilishi mumkin.

Aniqlovchi ergash gap, asosan, bosh gap tarkibidagi o‘zi aniqlayotgan gap bo‘lagidan so‘ng joylashadi va undan pauza yordamida ajratiladi. Aniqlovchi ergash gapning oxiri kuchliroq talaffuz qilinib, yana bir bor pauza orqali bosh gapning qolgan qismidan ajratiladi. Bosh gap tarkibidagi aniqlanayotgan gap bo‘lagi aniqlovchi ergash gap tarkibida tegishli olmosh yoki ravish yordamida eslatib o‘tiladi. Masalan,

استشفاکارمیکنیدصحبتاوبهکهمنبرادر

U bilan suhbatlashayotgan mening akam shifokor.

کتاب توکه از ان خوشم می اید بسیار دلچسپ است

Menga yoqadigan sening kitobing juda qiziqarli.

Ba’zi hollarda, ya’ni bosh gap tarkibidagi aniqlanayotgan bo‘lakni eslatib, unga ishora qilayotgan olmosh ergash gapda ega vazifasini bajarsa, mazkur olmosh jumla tarkibida ishlatilmaydi.

Masalan:

استشفاکارامدهاینجااوکهبرادر من

– jumlasidagiاو kishilik olmoshi tushirib qoldiriladi: استشفاکارامدهینجااکهمنبرادر

استدلچسپاستميزرویانکهتوکتاب – jumlasidagi آن ko‘rsatish olmoshi ham ishlatilmaydi:استدلچسپاستمیزرویکهتوکتاب