Toshkent davlat sharqshunoslik instituti mikro makro iqtisodiyot


Iqtisodiy o’sishga omillari va tiplari



Download 482,23 Kb.
bet169/175
Sana29.08.2021
Hajmi482,23 Kb.
#159451
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   175
Bog'liq
Mikro Makro

2. Iqtisodiy o’sishga omillari va tiplari

Real ishlab chiqarish hajmlarining uzoq muddatli o’sishi sur’atlarini, ko’lamlarini, samaradorligi va sifati oshishini belgilovchi hodisa va jarayonlar iqtisodiy o’sish omillari deyiladi.

Iqtisodiy o’sish omillari ikki guruhga ajratiladi.

Birinchi guruh omillari ihtisodiy o’sishni fizik (ashyoviy) jihatdan ta’minlaydi. Bu guruhga ishlab chiqarish omillari kiritiladi:



  • tabiiy resurslar soni va sifati;

  • mehnat resurslari soni va sifati;

  • asosiy kapital hajmi;

  • texnologiyalar va ishlab chiqarishni tashkil etish;

  • jamiyatda tadbirkorlik malakalarining rivojlanishi darajasi..

Ikkinchi guruhga omillari jamiyatdagi iqtisodiy o’sish potensialini yuzaga chiqarish imkonini beruvchi omillar – talab va taqsimot omillari bilvosita omillar) kiritiladi:

  • bozorning monopollashuvi darajasini pasayishi;

  • iqtisodiyotdagi soliq muhiti;

  • kredit-bank tizimi samaradorligi;

  • iste’mol, investitsiya va davlat xarajatlarining o’sishi;

  • eksport hajmining o’sishi;

  • iqtisodiyotda ishlab chiqarish resurslarini qayta taqsimlash imkoniyatlari;

  • daromadlarni taqsimlashning shakllangan tizimi.

Agar o’sish qo’shimcha resurslarni jalb etish hisobiga ta’minlansa va jamiyatdagi resurslardan foydalanishning shakllangan o’rtacha samaradorligi darajasini oshirmasa ekstensiv iqtisodiy deb ataladi.

YAIMning o’sishi iqtisodiyotda band bo’lganlar sonidan yuqori sur’atga ega bo’lsa intensiv ihtisodiy o’sish ro’y beradi.

“Iqtisodiy o’sishning intensiv tipi ishlab chiqarish samaradorligining oshishiga bog’liq. U foydalanilayotgan resurs birligiga to’g’ri keladigan mahsulot ishlab chiqarishni ko’paytirishni, ishlab chiqarishning texnik xususiyatlarini yaxshilashni ko’zda tutadi.

Iqtisodiy o’sishning bu ikki tipi sof holda ro’y bermaydi. Iqtisodiy o’sish uni ta’minlashdagi intensiv yoki intensiv omillarning ulushi darajasiga qarab ko’proq ekstensiv, yoki ko’proq intensiv bo’lishi mumkin.




Download 482,23 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   165   166   167   168   169   170   171   172   ...   175




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish