Toshkent davlat sharqshunoslik instituti iqtisodiyot nazariyasi

2.Iqtisodiy kategoriyalar va qonunlar 
Iqtisodiyotda  turli  rodisalar,  jarayonlar,  ular  o‗rtasidagi  aloqalar  o‗rganilganda,  ular 
konkret  sharoitda  (masalan,  korxonada)  tekshirilmaydi,  balki  umumnazariy,  ya‘ni 
qonun­kategoriyalar  darajasida  ilmiy  jihatdan  izorlab  beriladi.  Boshqacha  aytganda,  har  bir 
fan o‗z predmetini kategoriyalar yordamida tekshiradi. 
Iqtisodiy kategoriyalar – bu iqtisodni o‗rganishda qo‗llaniladigan nazariy tuchunchalar 
bo‗lib, ular real iqtisodiy voqelikning ilmiy in‘ikosi, ifoda etilishidir. 
Kategoriyalar  –  ilmiy  fikrlash  marsulidir.  Ularni  kundalik  hayotda  uchraydigan 
tuchunchalardan farqlash zarur. Masalan, kundalik hayotda bozor deganda, ko‗pchilik yig‗ilib 
savdo  qilinadigan  joy  tushuniladi.  Nazariyada  esa  bozor  deganda  joy  emas,  pul  yordamida 
ayirboshlash,  ya‘ni  kishilar  o‗rtasida  oldi­sotdi  munosabatlari  anglanadi.  Nazariyada 
kategoriyalar guruhlarga bo‗linib o‗rganiladi: