Toshkent davlat pedagogika universiteti tabiiy fanlar fakulteti

ЗАРАФШОН ДАРЁСИ ҚАЙИРЛАРИДАГИ НОЁБ ТЎҚАЙ 
ЛАНДШАФТЛАРИ ЭКОТУРИЗМ ОБЪЕКТИ СИФАТИДА 
Ярашев Қ.С., Хасанов Ж.Ю., Бадалов Ў.Б. 
(СамДУ) 
 
Жаҳон 
амалиётида 
экотуризмни 
ривожлантиришда 
табиат 
ёдгорликлари, алоҳида муҳофаза этиладиган ҳудудлар, экотизимларни 
муҳофаза қилиш, табиий ресурслардан оқилона фойдаланишга устувор 
аҳамият берилмоқда. Шунингдек, экотуризмнинг даврийлигини узайтириш, 
ҳудудий таркибини такомиллаштириш, комплекслик имкониятларини 
аниқлаш ҳамда самарадорлигини оширишга алоҳида эътибор берилмоқда.
Республикамизда ҳудудларнинг имкониятларини ҳисобга олган ҳолда 
туризмнинг экотуризм, агротуризим ва бошқа турларида сервис турларини 
шакллантириш 
бўйича 
чора-тадбирлар 
амалга 
оширилмоқда. 
Мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳатлар ичида туризм ҳозирги 
кунда энг истиқболли соҳа сифатида қаралмоқда Ўзбекистон Республикаси 
Президентининг 2018 йил 7 февралдаги ПҚ-3514-сон «Ички туризмни жадал 
ривожлантиришни таъминлаш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Қарори ва 2019 
йил 13 августдаги «Ўзбекистон Республикасида туризм соҳасини янада 
ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги Фармони қабул қилинди. 
Булар республикамиз иқтисодиётининг стротегик тармоғи сифатида 
қаралаётган туризмни жадал ривожлантириш учун қулай географик муҳит 
мавжудлигига қарамасдан ҳозирги кунда туризм инфратузилмасидаги мавжуд 
муаммоларни ҳал этиш, тақдим этилаётган хизматлар сифатини ошириш ва 
жаҳон бозорларида миллий туризм маҳсулотларини тарғиб қилиш, шунингдек 
туризм индустриясини жадал ривожлантириш, иқтисодиётда унинг роли ва 
улушини ошириш, туристик хизматларни диверсификация қилиш ва сифатини 
яхшилаш, туризм инфратузилмасини кенгайтириш ҳамда одамларнинг 
экологик хавфсиз муҳитда яшашини таъминлаш юзасидан муҳим вазифаларни 
бажаришни назарда тутади. Бу борада туризмни энг истиқболли 

---

183 
тармоқларидан бири ҳисобланаётган экологик туризмни ривожлантириш учун 
айниқса ҳорижий саёҳларни ўлкамизда мавжу бўлган муюртма, қўриқхона, 
заказник, миллий боғларнинг роли ва ахамияти муҳим эканлигини алоҳида 
таъкидлаш лозим [1].
Экотуризм тор маънода кишиларни экотизимларга саёҳат қилишлари.
Кенг маънода эса экотуризм - шахсларнинг доимий яшаш жойларидан дам 
олиш, спорт билан шуғулланиш, соғлиғини тиклаш, иқтисодий-ижтимоий, 
маърифий-маънавий ишларни амалга ошириш ёки бошқа мақсадларни 
кўзлаган ҳолда экотизимларга қиладиган саёҳатдир [5]. Ҳозирги кунда 
экологик туризмга ортиб бораётган юқори талаб янги муҳофаза қилинадиган 
табиий ҳудудларни, биринчи навбатда миллий ва табиий боғларни яратишга 
сабаб бўлади. Бундай ҳудудлар республикамизда рекреация ва туризмнинг 
асосий объектлари ҳисобланади. Биз тадқиқ этаётган тўқай минтақаси 
республикамиз ҳудудларидан оқиб ўтувчи Амударё, Сирдарё, Зарафшон, 
Чирчиқ, Охангарон, Қашқадарё, Сурхондарё каби дарёлар соҳилларида 
алоҳида жой типи шаклида учрайди.