Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
6 
-
pedagogik konferensiyalar va ilg‗or tajriba maktablari ishlarida 
ishtirok etish; ilg‗or korxonalarda ish tajribasini o‗rganish; 
-
o‗quv - ishlab chiqarish ishlaridan namunalar tayyorlash. 
-
o‗quv darslarida, mehnat muhofazasi me‘yorlari va qoidalari 
talablariga mos holda o‗quv ustuxonalari, laboratoriyalari, o‗quv ishlab 
chiqarish maydonchalarini o‗quv yiliga tayyorlashda ishtirok etish; 
-
moslamalar, jihozlar, ko‗rsatmali qo‗llanmalar hamda ta‘limning 
texnik vositalarini tayyorlash va ta‘mirlashni o‗rganish. 
Oliy ta‘lim muassasalarining professor-o‗qituvchilari har bir talabada o‗quv-
bilish faoliyati bilan birgalikda barcha aql-idrok, fikrlash sifatlarini ham 
rivojlantirishga harakat qilishlari shart. Rivojlantirish masalasi haqida gap ketar ekan, 
asosan, talaba shaxsning psixik sifatlarini rivojlantirishni ham nazardan chetda 
qoldirib bo‗lmaydi. Bu sifatlar intellekt, diqqat, xotira, fikrlash va bilish 
qobiliyatlaridir[2]. Fikrlashni rivojlantirish: muhim belgilar va xususiyatlarni ajrata 
bilishni, voqelikdagi hodisalar o‗rtasida aloqa va munosabatlar o‗rnatish va 
hokazolarni shakllantirish yagona, umumiy belgilarni aniqlash mahoratini 
rivojlantirish, o‗rganiladigan material rejasini tuzish, biror qurilma va shu kabilarning 
ishlash prinsipini bilib olish; faktlarni tasniflash malakalarini rivojlantirish, 
umumlashma xulosalar chiqarish, umumiy va muhim belgilarni, bog‗lanish va 
munosabatlarni belgilash, bilimlarni amalda qo‗llash mahoratini o‗stirish; 
fikrlashning ijodiy komponentlarini rivojlantirish-nostandart yechimlarni topa bilish. 
Umumkasbiy 
politexnik 
malakalarni 
rivojlantirish 
konstruktiv-texnik 
malakalarni rivojlantirishni eng turli-tuman vazifalarni hal qilishga shablon tarzda 
emas ijodiy yondoshishni, shart-sharoitlarni analiz qilish, umumlashmalar qilish, 
asosiy fikrlar tuzish, ularni eksperement qilish, modellashtirish eskizlashtirish va 
hakozo; tashkiliy-texnologik malakalarni o‗stirish-faoliyat vazifasini aniqlab olish, 
biror murakkab vaziyatda yo‗l topa olish, zarur vositalar tanlash, ish rejasini ishlab 
chiqish, ishlab chiqilgan rejani baholash,pribor va asboblardan foydalana bilish 
malakalarini baholash, o‗z xatti-harakatini tartibga solish va nazorat qila bilish 
mahoratini rivojlantirishni o‗z ichiga oladi[3]. 
O‗quv-bilish faoliyatini rivojlantirish lozim darajadagi sur‘at bilan ishlash, 
o‗qish, yozish, hisoblash chizish, konspekt olish, o‗quv mashg‗ulotlariga tayyorlik, 
uyushqoqlikni rivojlantirish, ta‘limining zarur metodlaridan foydalanish, xotirada 
saqlab qolish, materialni ma‘no jihatidan guruhlariga ajratib, tayanch nuqtalariga 
e‘tibor qaratish kabi harakatlarni amalga oshirishga qaratilgan. Iroda va mustaqillikni 
rivojlantirish tashabbusini, o‗z kuchiga ishonchni rivojlantirishga; qat‘iyatlikni 
o‗stirish, ko‗zlangan maqsadga erishish uchun qiyinchiliklarni yenga bilish 
malakasini rivojlantirish; mustaqil harakat qilish malakasini o‗stirish; bilimlarni 
egallash, qanday harakat qilish faoliyatini shakllantirish, uni qanday amalga oshirish 

---