Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

 
2.
Zamonaviy maktab o‗quvchilarining tadbirkorlik qobiliyatini shakllantirish 
uchun yetarli pedagogik va ilmiy manbalarga ega. Shu nuqtayi nazardan, oliy ta‘lim 
muassasalarining integratsiyasi umrbod ta‘lim sharoitida talabalarga tadbirkorlik 
ta‘limining tizimini oxirigacha yaratishga imkon beradi va ta‘lim natijalarining 
uzluksizligini ta‘minlaydigan ajralmas tuzilma hisoblanadi, yetakchilik fazilatlari 
bilan raqobatbardosh shaxs, samarali muloqotga tayyor, ijodiy, innovatsion va 
tadbirkorlik faoliyatiga tayyor raqobatchi shaxsni shakllantiradi.
 
3.
Oliy ta‘lim muassasalari integratsiyasi yagona ta‘lim makonini yaratishga 
imkon beradi, uninig yangi elementi-bu oliy ta‘lim muassasalari bitiruvchilarini 
ukitishni ta‘minlaydigan «bilim uchburchagi» goyasiga asoslangan talabalarni doimiy 
ravishla tadbirkorlik bilan ukitish tizimi uchta asosiy yunalishi: ta‘lim-fan-ukuv 

---

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 2021/ 8 - SON 
224 
jarayonida eng yangi axborot kommunikatsiya texnologiyalari, shakillari, usullari va 
ukuv kullanmalaridan foydalanilgan xolda innovatsiiyani rivojlantiradi.
 
Tizimli yondashuvni qo‗llash muayayn prinsiplarga rioya qilishni talab qiladi. 
Ularning eng muhimlari quyidagilar: yaxlitlik prinsipi obyektiv yaxlit tasvirini 
yaratishga yo‗naltiriladi; tuzilish prinsipi tizimni ichki quvvat va barqarorlik bilan 
ta‘minlaydi; maqsadga muvofiqlik va boshqaruv prinsipi pedagogik tizimning yaxlit 
shakqllanishi va rivojlanishining eng muhim sharti bulgan maqsadli ko‗rsatmalarni 
to‗g‗ri tanlashni nazarda tutadi; tizimni ishlab chiqish prinsipi shuni ko‗rsatadiki, 
tizim davriy ravishda rivojlanadi vo‗z rivojlanishining ma‘lum bosqichlaridan o‗tadi.
 
Xulosa qilib shuni aytish mumkinki, sinov natijalari uning samaradorligini 
tasdiqlagan va subyektlarning maqsadlari, vazifalari, funksiyalari faoliyatini 
muvofiqlashtirish orqali «maktab-oliy ta‘lim muassasasi» integratsion kompleksining 
sifat jihatidan yangi bosqichga o‗tishini bashorat qilishga imkon beradigan nazariy 
model asoslandi, bu o‗rta maktab o‗quvchilarining kasb tanlashga ilgari surilgan 
tayyorgarligini, ularning o‗qishga bo‗lgan motivatsiyasini va oliy ta‘lim 
muassasasining o‗quv sharoitiga moslashishini amalga oshirishga yordam beradigan 
tizim. Bu model maktab va oliy ta‘lim muassasalari ta‘limining barcha bosqichlarida 
amalga oshiriladi va jamiyatning ijtimoiy tartibining umumiy natijasi-yuqori malakali 
raqobatbardosh mutaxassislar tayyorlashga qaratilgan. Modelning yangi elementi-bu 
integratsiyalashgan o‗quv kurslarini ishlab chiqish va joriy etish, o‗qitish asosida 
amalga oshiriladigan maktab va oliy ta‘lim muassasalarining yagona ta‘lim 
maydonida talabalarning tadbirkorlik qobiliyatini shakllantirish jarayonini uslubiy 
qo‗llab-quvvatlash tizimi va bu o‗quvchilarning tadbirkorlik qobiliyatini 
rivojlantirishni ta‘minlaydigan uslubiy vositalar, shakllar, usullar va o‗quv 
qo‗llanmalari. 
Maktabda o‗quvchilarning tadbirkorlik qobilyatlarini shakllantirish 
modelini amalga oshirish samaradorligini ta‘minlaydigan tashkiliy-pedagogik 
shartlar aniqlandi va asoslandi: o‗quv jarayonining uzluksizligi; zamonaviy jamiyat 
talab qilayotgan o‗quvchilarning tadbirkorlik salohiyatini shakllantirishga, ularning 
tadbirkorlik qobiliyatlarini rivojlantirishga, jamiyatning tarbiyaviy ta‘sir 
ko‗rsatadigan yagona ta‘lim makonini yaratish; o‗quv jarayonini, boshqaruv 
faoliyatini, ijtimoiy-pedagogik, psixologik, pedagogik va tarbiyaviy kasbiy 
rivojlanishini har tomonlama qo‗llab-quvvatlash; oliy ta‘lim muassasasining 
integratsion majmuasida ta‘limni boshqarishda ochiqlik va jamoatchilik ishtiroki.