Toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari 2020/1(22) issn 2181-9580

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI
2020/1(22) 
Badiiy asar o‘qishni targ‘ib etish, o‘quvchilarni kitob o‘qishday ijodiy mehnatga 
tayyorlash, didli kitobxonni shakllantirishga erishish yoshlarda yuksak ma’naviy 
sifatlarni tarkib toptirish omilidir.
Ana shu maqsadga erishish uchun o‘qituvchining o‘z ustida ishlashi; kasb 
mahorati bilan ma’naviy olamini yuksaltirib borishga intilishi talab etiladi. Ana 
shunga erishib borgan o‘qituvchilar o‘quvchi uchun namuna tarbiyasini ado etadilar. 
Bunday faoliyat quyidagicha amalga oshiriladi: 
-
o‘quv dasturi va darslikda berilgan badiiy asarlarni o‘qib o‘rganish bilan 
cheklanmasdan muntazam mustaqil o‘qish uchun badiiy asarlarni tavsiya berib 
borishni yo‘lga qo‘yish;
-
tavsiya qilingan asarlardan parchalar o‘qib berib, o‘quvchini qiziqtirish 
shaklida boshlanib, bu asarlarni to‘laligicha o‘quvchi tomonidan mutolaa qilinishiga 
erishish;
-
badiiy asarlarni topib, mukammal o‘qish ishtiyoqini qo‘zg‘ash kabi usullardan 
foydalanish;
-
muammoli savollar yoki o‘quv topshiriqlarini taqdim etish; 
-
o‘quvchini matnga tayanib, uni tahlil qilishga yo‘llash. 
Demak, o‘quvchilarda yuksak insoniy tuyg‘ularni shakllanishda ta’lim jarayoni 
tashkilotchisi – o‘qituvchining o‘rni beqiyos.
Har bir xalqning o‘ziga xos tarbiya usullari, urf-odatlari, an’analari mavjud 
bo‘lib, shu xalq tarbiyashunosligining asosi hisoblanadi va ular bir-biridan ma’lum 
xususiyatlari bilan farq qiladi. Milliy pedagogikamizdagi boshqa xalqlar 
tarbiyashunosligidan farqli bo‘lgan asosiy jihatlar milliy tarbiyamizning qator teran 
ildizlaridan ozuqa olishda ko‘rinadi va ular quyidagilar:
1.
Xalq pedagogikasi: o‘zbek xalqnining qadimiy urf-odat va udumlari; milliy 
tarbiyaning o‘ziga xos jihatlarini o‘zlashtirish. 
2.
Islom dinining bola tarbiyasi borasidagi qarashlarini ta’lim va tarbiya 
mazmuniga singdirish.
3.
Tasavvuf ta’limotining komil inson haqidagi qarashlari.
4.
Dunyo olimlarining har jihatdan yetuk shaxsni shakllantirishga doir 
qarashlari.
5.
Xorijiy mamlakatlar pedagogikasidagi ilg‘or tajribalar.
6.
Milliy istiqlol g‘oyasi va milliy mafkuraning yetakchi tamoyillari. 
Milliy pedagogikamizning mazkur manbalari millat va jamiyat madaniy-
ma’naviy yuksalishida, yoshlarda yuksak insoniy tuyg‘ularni shakllantirishda qudratli 
omil bo‘lib xizmat qiladi.

---

48