Тошкент давлат иқтисодиёт университети мавзу: бизнес субъекти, ундан манфаатдор тарафлар ва ташқи муҳИТ

Ишлаб чиқариш бизнеснинг маблағ, қобилият, билим ва малака талаб этадиган энг оғир тури ҳисобланади.

Ишлаб чиқариш бизнеси учун талаб этиладиган биринчи нарса бу маблағ ҳисобланади. Чунки бино, асбоб-ускуналар, хом-ашё, ёрдамчи материаллар ва иш ҳақи бўйича харажатлар ишлаб чиқаришни ташкил этиш учун зарур бўлади.

• Маблағ – бизнес фаолиятини ташкил этиш учун зарур моддий теъминлаш ва шарт-шароитни молиялаштириш учун зарур бўлган пул. Бизнеснинг ишлаб чиқариш тури билан шуғулланиш учун биринчи навбатда етарли миқдорда маблағ талаб этилади. Бизнесмен ўз ишлаб чиқариш бизнесини ташкил этиш учун зарур маблағлар асосан икки манба, ўз (1- чизма) ва қарз маблағлар (2-чизма) ҳисобидан шакллантиради.

Қобилият - шахснинг индивидуль характери бўлиб, у шахснинг маълум бир фаолиятни ижобий ташкил этиш, юритиш ва якунлашни таъминловчи хусусиятдир. Ушбу хусусият бизнесменда бўлмаслиги ҳам мумин. Чунки ҳамма ҳам қобилият билан туғилмайди. Бозор иқтисодиётида мулкни бошқаришнинг ижобий жиҳатларидан бири мулкдорнинг қобилиятли, ишончли ва ташкилотчилик маҳоратига эга шахсни ўз бизнес фаолиятини юритиш учун эркин ёллаш ҳуқуқи ҳамда имкониятининг мавжудлиги ҳисобланади. Шу боис бизнесмен агарда ўзида қобилият бўлмаса, ўз бизнес фаолиятини юритиш учун қобилиятли ва ишончли шахсни ёллаб ишлатиши ижобий натижани таъминлашининг асосидир. Лекин ҳар қандай шароитда ҳам фаолиятни назорат қилиб бориш мулкдор (маблағ эгаси)да бўлмоғи зарур.
Билим бу – шахснинг фаол ҳаракатлари натижасида реал воқелик, улар ўртасидаги ўзаро боғлиқликни англаш ва унинг мазмуни ўзлаштиришдир. Бизнес юритиш даврида содир бўлган, бўлиши мумкин бўлган воқеа, ҳодисалар ўртасидаги боғлиқликни англаши, улар сабабларини аниқлаши натижасида бизнесмен ёки унинг иш бошқарувчиси (менеджери) фаолият самарали бўлиши учун тўғри йўл топа олиша ёрдам беради. Фақат билим раҳбарлик ва фаолият самарадорлигини тўлиқ таъминлаш учун етарли эмас. Билимнинг кейинги босқичи шахснинг малакасини мустаҳкамлаши ҳисобланади. Шу сабабли бизнесмен ёки унинг менеджери ташкил этилган бизнес тури бўйича малакага ҳам эга бўлиши талаб этилади.