Toshkent davlat iqtisodiyot

15.3.  Iste’molchilarga xizmat ko‘rsatish tizimining vazifalari va servis 

funksiyalari 

 

Servis tizimining aossiy vazifalari quyidagilardan iborat: 

ushbu  firma  mahsulotlarini  xarid  qilishdan  oldin  potensial  xaridorlarga  ongli 

ravishda tanlovni amalga oshirishga imkon yaratadigan maslahatlar berish; 

xaridorni 

xarid 

qilinayotgan 

mahsulotni 

samaraliroq 

va 

xavfsizroq 

ekspluatatsiya qilishga tayyorlash; 

mutaxassislarga  o‘z  funksiyalarini  tegishli  tarzda  bajarishga  imkon  beradigan 

zarur texnik hujjatlarni topshirish; 

mahsulotni sotuvdan oldingi tayyorlash; 

mahsulotni ekspluatatsiya joyiga yetkazib berish; 

mahsulotni  ekspluatatsiya  joyida  ishchi  holatga  keltirish  va  xaridorga  ishlatib 

ko‘rsatish; 

mahsulotning  iste’molchida  bo‘lgan  butun  muddat  davomida  ekspluatatsiyaga 

to‘liq tayyorligini ta’minlash; 

ehtiyot  qismlarni  tezkor  yetkazib  berish  va  buning  uchun  zarur  omborlar 

tarmog‘iga ega bo‘lish, ehtiyot qismlar ishlab chiqaruvchilar bilan aloqada bo‘lish; 

mahsulot iste’molchi tomonidan qanday eksrluatatsiya qilinishi va bunda qanday 

fikrlar, shikoyatlar va takliflar bildirilishi haqida axborot to‘plash va tizimlashtirish; 

raqobatchilarning  servis  ishlarini  qanday  olib  borishi,  ular  mijozlariga  qanday 

yangiliklar taklif etishi haqida axborot to‘plash va tizimlashtirish; 

yuqorida  ko‘rsatilgan  axborotni  tahlil  qilish  natijalari  bo‘yicha  iste’mol 

qilinadigan mahsulotni takomillashtirish va modernizatsiya qilishda ishtirok etish; 

firmaning marketing xizmatiga bozorlar, xaridorlar va tovarni baholash va tahlil 

qilishda ko‘maklashish. 

Marketing  vositasi  sifatida  servisning  asosiy  funksiyalari  quyidagilar 

hisoblanadi: 

---

 

253 

 

xaridorlar jalb qilish; 

tovar sotuvini qo‘llab-quvvatlash va rivojlantirish; 

xaridorni xabardor qilish. 

Ayrim tovarlar uchun servis sezilarli bo‘lmasligi, boshqa tovarlar uchun esa hal 

qiluvchi rol o‘ynashi  mumkin. Zamonaviy sanoat bozorida  firmalar alohida tovarlarni 

emas,  balki  tovar  bilan  bog‘liq  barcha  xizmatlar  majmuini  –  to‘laqonli  texnologiya 

tizimlari,  masalan,  go‘sht  va  sutni  qayta  ishlash  bo‘yicha  zavodlar,  shuningdek,  bu 

zavodlarni  monaj  qilish  bo‘yicha  xizmatlar,  asbob-uskunalarlarni  sozlash,  sotuvdan 

keyingi  xizmat  ko‘rsatish,  personalni  yangi  uskunalarda  ishlashga  o‘qitish  kabi 

xizmatlarni sotishga harakat qiladi. 

Servis tarkibiy qismlari xaridning tashkiliy-tijorat sharoitlarida namoyon bo‘lib, 

quyidagilarni o‘z ichiga oladi: 

hisob-kitoblar qulayligi va kreditlash imkoniyati; 

sotuvchilarning kafolat va majburiyatlarni bajarish uchun javobgarlik darajasi; 

kafaolat va kafolatdan keyingi davrda xizmat ko‘rsatish bilan ta’minlanganlik; 

reklama va texnik axborot mavjudligi.