Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Marketing faoliyatining bu aniq maqsadlarini - bozorda mavjud bo’lgan vaziyatni 
hisobga olish bilan, xaridorlar qiziqish darajasi bilan, korxonaning o’z iqtisodiy 
va ijtimoiy vazifalari bilan, u yoki bu bozorga kirishi bilan aniqlanadi. Shunday 
qilib, talab marketing maqsadini, shu bilan birga kerakli marketing strategiyasini 
tanlashga  imkon  beradi.  Bir necha  talab  darajasini  va  unga  mos  keluvchi  bir

---

qancha strategiyasini alohida ajratib ko’rsatish mumkin. Quyidagi talab darajasi 
va unga  mos keluvchi  marketing turlarini ko’rib chiqamiz.
1.  Salbiy talab. Agar xaridorlaming ko’pchilik qismi tovami qabul qilmasa 
va undan qochsa, bozor salbiy talab vaziyatida bo’ladi. Marketing xizmatlarining 
vazifasi  -  nima  uchun  bozor  tovami  qabul  qilmayapti,  marketing  dasturi 
tovarlami  mukammallashtirish  orqali,  narxlami  pasaytirish  orqali,  tovarga 
bo’lgan  qarashlami  o’zgartirish  mumkinligini  tahlil  qilish  va  talabni  yanada