Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

—  bu  mahsulotni  bozorda  dastlabki  paydo 
bo’lgan vaqtidan  boshlab,  uni  aynan shu  bozorda sotilishini  butunlay to’xtashigacha bo’lgan 
vaqt  kiradi.  Mahsulotni  hayotiy  davri  asosan  quyidagi  to’rt  pog‘onalardan  (stadiyalardan) 
iboratdir,  ya”ni:  tatbiq  etish,  o’sish,  pishish  (voyaga  etish)  hamda  pasayishdan.  Mahsulotni 
hayotiy  davrining  turii  pog‘onalarida,  turli  marketing  strategiyalari  qo’llaniladi.
Makromuhit 
— firmaning marketing muhiti tarkibiy qismi, ijtimoiy jixatdan mikromuhitga 
ta’sir  ko’rsatuvchi  kuchlarga  qaraganda  keng  ifodalanuvchi  omillar,  masalan,  demografik, 
iqtisodiy,  tabiiy,  texnik,  siyosiy  va  madaniy  omillar.

---

Maqsadlar daraxti 
—  bu  bir  qancha  pog‘onalar  tizimi  shaklidagi  hamda  bir-biri  bilan 
o ’zaro  uzviy  aloqada  bo’lgan  maqsadlar,  vazifalar  va  chora-tadbirlar  yuzasidan  qarorlar 
qabul qilish bo’yicha grafik ko’rinishidagi modeldir. Amaliyotda ko’pincha belgilangan barcha 
maqsadlami  hayotga  tatbiq  etish  uchun  mavjud  resurslar  etishmaydi,  shu  sababli,  awal 
axamiyati bo’yicha  eng kerakli  bo’lgan maqsadlar ajratib olinib amalga oshiriladi.