Toshkent davlat iqtisodiyot untversiteti m. S. Qosimova, M. A. Yusupov

Uni tashkil etishda firmaning asosiy maqsadi, birinchidan, mahsulotni
tezda, yaqin masofa orqali va samarali usul bilan o ’z xaridoriga yetkazish;
ikkinchidan, tovam in g xaridori bilan”uchrashishga eng qulay sharoit
yaratishdan iborat b o’lishi shart”. Tovar harakatini rejalashtirishda, korxona
tanlagan tovar sotish uslublariga asoslaniladi. Ular quyidagi uch uslubdan
bin b o ’lishi mumkin:
• tovar ishlab chiqaruvchi vositachilarsiz, to ’g ’ridan-to’g ’ri o ’zining
iste’molchisi bilan boglanishi;
• tovarlami mustaqil vositachi(firmalar) orqali sotish;
• aralash usul, ishlab chiqaruvchi firma va vositachi savdo tashkiloti
sarmoyalari qatnashishi orqali.
Tovar harakatini qatnashuvchilari quyidagi vazifalami bajaradi: ishlab
chiqarilgan mahsulotni taqsimlash va sotish; ishlab chiqarishga kerakli xom
ashyo va materiallar tayyorlash; marketing tadqiqotlari o ’tkazish; tovarlar
iste’molchilari bilan to ’g ’ridan - to ’g ’ri aloqa o ’matish; oldi - sotdi qilish
uchun shartnomalar tuzish jarayonini tayyorlash; tovam ing iste’molchiga
yetib borishini ragbatlantiruvchi siyosat yurgizish; tovar assortimentini
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

rejalashtirishda qatnashish va yordamlashish, tovar harakatini moliyaviy
ta’minlash; sotilgan tovarlarga q o ’shimcha xizmat uyushtirish; tovarlami
tashish; tovarlami omborlarga joylash va saqlash; tovarlami navlarga ajratish,
kichik o ’ramalarga qadoqlash, o ’z savdo bitimini tuzatishga tavakkal qilish,
sotilgan tovar narxini aniqlashda qatnashish va boshqalar. Ana shu k o’p
qirrali vazifalami maxsus savdo firmalarining bajarishi, tovar harakatidagi
sarf-xarajatlarining ancha yuqori samara berishini ta’minlaydi.