Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti turizmda elektron biznes fanidan mustaqil ish

3-sxema. Name.domain
Misollar: gnn.com, weblist.ru
4-sxema. User@host
Misol: [e-mail]

Internetdagi asosiy protokollar va ularning qo’llanilishi.

Internet orqali taqdim etiladigan barcha xizmatlar standart protokollar orqali amalga oshiriladi va foydalaniladigan kompyuterga bog’liq emas. Protokollar texnologiyalar urtasidagi mantiqiy ko’prik bo’lib kommunikatsiyaning ko’plab elementlarini boshqaradi. Internet protokollari haqidagi axborotni RFC (Request For Comment) da topish mumkin. RFC bu fayl ko’rinishida taqdim etilgan Internet hujjatlaridir.

Tarmoq, protokolning texnik mufassalligiga berilmay oldinga qo’yilgan vazifani bajarish uchun foydalanuvchiga ilova ko’mak beradi. Ilova - bu amaliy va dasturiy ta’minot. Internetning nisbatan keng ommalashgan to’plami (majmui) mavjud.

Yangiliklar yoki telekonferentsiyalar bo’limlarini o’qish.

UseNet - barcha mavzular bo’yicha umumiy xabarlar bilan almashish imkonini beruvchi kompyuterlar jamlamasidir. Bu xabarlar elektron pochtani eslatadi, lekin elektron pochta dasturiy ta’minotidan farqlanuvchi maxsus dasturiy ta’minot orqali uzatiladi. UseNet xabarlar xat (article) deb yuritiladi. Xatlar yangiliklar guruhi (news groups) yoki telekonferentsiya guruhlariga mavzu bo’yicha guruhlanadi. Xat va yangiliklar guruhning jamlamasi yangiliklar (News) deb yuritiladi. Har bir UseNet kompyuterlar xat ma’umotlari bazasini suyab turadi va xat qo’shni kompyuterlar bilan almashish orqali yangilanadi. Ma’umotlar bazasi foydalanuvchilarga yozib junatiladigan maqolalardan iborat. Yangiliklar guruhi junatma ruyxatidan farqlanmaydi. Lekin maqolalar hammaga junatilmaydi, faqat uni o’qiy oladiganlargagina yuboriladi.

Hozir 2000 dan ortiq yangiliklar guruhi mavjud. Ular barcha tizimdagi yangiliklarni (kompyuter texnikasi, fanning turli sohalari, siyosat, dam olish mavzusi va hokazoni) qamrab oladi.

Telekonferentsiya kategoriya va kategoriya bo’limlari iyerarxik usulda tashkil etilgan. Bu kerakli telekonferentsiyani topishga yordam beradi. Rasmiy iyerarxiyada yettita asosiy kategoriya (iyerarxiyaning yuqori darajasi) mavjud.

Unifikatsiya qilingan resurs ko’rsatuvchisi Internet tarmog’ida axborot resursi (sahifa, fayl) manzilini yozish tartibini belgilaydi: URL domen nomi, saytda sahifaga yo’l va sahifa fayli nomidan iborat bo’lib, quyidagi ko’rinishda bo’ladi: protokol://server_adresi/katalog_nomi/fayl_nomi

Misol uchun: http ://www .gov.uz/ru/uzbekistan/economics .html

Bu yerda www.gov.uz saytning domen nomi, /ru/uzbekistan/ - yo’l va economics.html - fayl nomi. Odatda veb-sahifalarni tashkil qiluvchi fayllar .xml ѐki .html kengaytmasiga ega bo’ladi.

Domen nomi harfdan yoki raqamdan iborat bo’lib, qo’shimcha sifatida ‘-’ defis belgisini o’rtada qo’llanishi mumkin. Nolinchi pog’ona domenlari ikki xil bo’ladi:

• 
  umumiy domenlar, bular com, net, org, biz, info va b.
  
• 
  Mintaqaviy domenlar, bular uz, ru, cn, tm va b.
  

Domenlar to’g’risidagi barcha ma’lumotlarni Whois bazasidan olsa bo’ladi, bu yerda:

- domen nomi band ekanligini;

- qayd qilingan sanasi va amal qilish davomiyligi;

- manzili.

3.