Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti «sotsiologiya»

Siyosiy institutlar. Jamiyatda siyosiy boshqaruv vazifasini davlat amalga oshiradi. Ko’pchilik olimlar tomonidan yaratilgan nazariyalarda aynana siyosiy va iqtisodiy institutlar jamiyat hayotida engb muhim vazifalarni bajaradi, deb ta’kidlangan.

Siyosiy institutlar – davlat, partiyalar, kasaba uyushmalari va siyosiy hokimiyatning muayyan shaklini o‘rnatish va saqlab turishga yo‘naltirilgan siyosiy maqsadlarni ko‘zlovchi boshqa turdagi jamoat tashkilotlari. Ularning yig‘indisi ushbu jamiyatning siyosiy tizimini tashkil etadi. Siyosiy institutlar mafkuraviy qadriyatlarni takror ishlab chiqarishni va turg‘un saqlanishini ta'minlaydi, jamiyatdagi yetakchi ijtimoiy-sinfiy tuzilmalarni barqarorlashtiradi.

Ularning hokimiyatga ega bo‘lish muammolarini qo‘yish va hal etish usullarini belgilovchi me'yorlar majmui quyidagilarda o’z aksini topadi: harakatlar dasturi; mafkura; islohot; tashkilot (partiya) va jamoatchilikning qo‘llab-quvvatlashi.

Davlat jamiyatning makrosiyosiy instituti sanaladi. U ma'lum hududda yashovchi xalqning siyosiy statusini mustahkamlaydi, xalqning irodasi va umumxalq manfaatlarini ifodalaydi, xalqning ehtiyojlarini qondirish maqsadida bosh hokimiyatni amalga oshiradi. Davlatning ikki asosiy funksiyasi mavjud bo‘lib, ularning birinchisi, ijtimoiy sohaga oid ishlarni boshqarish, ikkinchisi esa norma va qoidalarni yaratish, ularning ijrosini nazorat qilish orqali xavfsizlikni ta'minlash.