Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti sh. Shodmonov iqtisodiyot nazariyasi

keyingi bosqichda
sanoat asosida ishlab chiqarish uchun 
tayyor materiallarga aylantirish, 
uchinchi, yakuniy bosqichda
esa iste’mol uchun 
tayyor mahsulot ishlab chiqarishni nazarda tutadi. 
Bu boradagi dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirishda har bir turdagi 
birlamchi xomashyo, ya’ni yarim fabrikatlarni chuqur qayta ishlashdan tortib, uni 
iste’mol uchun tayyor mahsulotga aylantirishgacha bo‘lgan yakuniy bosqichga 
qadar butun ishlab chiqarish jarayonini kuzatib borish zarurati paydo bo‘lmoqda”.
1
Kishilar o‘zlarining ongli, maqsadga muvofiq unumli mehnati bilan tabiat 
moddalarining shakllarini o‘zgartiradilar va iste’mol uchun zarur bo‘lgan 
mahsulotni vujudga keltiradilar. Mehnat jarayonida kishilar hamda tabiat 
o‘rtasidagi moddalar almashinuvi bilan birga insonning o‘zi ham har tomonlama 
kamol topib boradi, ya’ni kishilar o‘zining mehnatga bo‘lgan qobiliyatini, bilimini 
oshiradi va ularni amalda qo‘llashni kengaytirib boradi. Shunday qilib, ishlab 
chiqarish
 
jarayoni iste’mol qiymatlarni vujudga keltirish uchun maqsadga muvofiq 
qilinadigan harakatdir, tabiat yaratgan narsalarni inson iste’moli uchun o‘zlashtirib 
olishdir, inson bilan tabiat o‘rtasidagi modda almashuvining umumiy shartidir, 
inson hayotining abadiy tabiiy sharoitidir. 
Ishlab chiqarishning 
tarkibiy tuzilishi
muhim ahamiyat kasb etib, u turli 
sohalar, bo‘linmalar, yaratilayotgan mahsulotlar va ko‘rsatilayotgan xizmatlar 
turlarini ifodalaydi. Eng avvalo, ishlab chiqarishni 
moddiy ishlab chiqarish va 
1
I.Karimov. “Bosh maqsadimiz – mavjud qiyinchiliklarga qaramasdan, olib borayotgan islohotlarni, 
iqtisodiyotimizda tarkibiy o‘zgarishlarni izchil davom ettirish, xususiy mulkchilik, kichik biznеs va tadbirkorlikka 
yanada kеng y ko‘l ochib bеrish hisobidan oldinga yurishdir” // Xalq so‘zi, 2016 yil 16 yanvar. 

---

56