Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti samarqand filiali «Buxgalteriya hisobi, moliya, soliq va statistika” kafedrasi mudiri: dots. M. Xolmurzaev

Tuzuvchi: «_______________ » ass: Vafoxojayeva D.

TOSHKENT DAVLAT IQTISODIYOT UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI
«Buxgalteriya hisobi, moliya, soliq va statistika”
kafedrasi mudiri: «______________ » Dots. M.Xolmurzaev
"Statistika"fanidan 2-kurs, 3-semstr yakuniy nazorat
30-Bilet
1.Statistika fani qanday usulga tayanadi ?
Har qanday fan o’z ob`yektini ma`lum bir usullar yordamida o’rhanadi. Barcha fanlar uchun umumiy usul – dialektik usuldir. Chunki bu usul ijtimoiy hodisalarning rivojlanish jarayonida, o’zaro bog’langan holda o’rganishni taqazo etadi. Ijtimoiy hodisa va jarayonlarda sodir bo’ladigan barcha o’zgarishlarning tub sababi ularning o’zaro ta`sirida bo’lishdadir. Masalan, odam moddiy ishlab chiqarish orqali tabiat bilan bog’langan. Bu bog’lanishningn shakli insoniyatning yashashi uchun zarur shart bo’lgan mehnatdir. Mehnat jarayonida kishilarning iqtisodiy ishlab chiqarish munosabatlari tarkib topadi, shu munosabatlar asosida ularning boshqa aloqalari – siyosiy, huquqiy, mafkuraviy, etnik aloqalari ham vujudga keladi. Demak, hodisalarni kuzatayotganda ulardagi tomonlarni alohidalikda, bir-biridan ajralgan holda emas, balki shu hodisaga taalluqli barcha tomonlarni, aloqalarni birgalikda olib o’rganish zarur. Aloqalarni bilish juda katta ahamiyatga ega: ular orqali inson ob`yektiv dunyoning qonunlarini kashf etadi.
2.Statistika fanining qanday xususiy usullarini bilasiz ?
Statistika o’zining xususiy dialektika qonun qoidalariga asoslanib usullarni yaratgan. Ular quyidagilardan iborat:

• 
  Ommaviy statistic kuzatish;
  
• 
  Kuzatish materiallarini svodkalash va guruhlash;
  
• 
  Turli umumlashtiruvchi ko’rsatkich (masalan, mutlaq, nisbiy va o’rtacha miqdor, indeks, dinamik ko’rsatkichlar va hokozo) larni hisoblash;
  
• 
  Statistik ma`lumotlarni jadval va chizmalar ko’rinishida tasvirlash.
  

Ilmiy jihatdan asoslangan statistik tadqiqot bu 4 usulning chambarchas ravishda olib borilishini taqazo etadi.
3. Mintaqada xalqistemolmollariishlabchiqarish: