Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti n. Q. Yo‘ldoshev, D. T. Yusupova sifat menejmenti toshkent – «iqtisodiyot» – 2019

sertifikatlashtirish 
me’yoriy 
negizini 
O‗zRST5.0-98,  O‗zRST  5.1-95,  O‗zRST  5.2.-93,  O‗zRST  5.3-92,  O‗zRST  5.4-93, 
O‗zRST  5.5-93  va  Milliy  sertifikatlashtirish  tizimining  (O‗zRMST)  rahbarlik 
xujjatlari majmui tashkil qiladi. 
O‗zRMSTda quyidagi faoliyat turlari nazarda tutilgan: 
—   mahsulot va xizmatlarni sertifikatlashtirish; 
— sifat tizimlari va ishlab chiqarishni sertifikatlashtirish; 
—   sinov laboratoriyalari (markazlari)ni akkreditlash; 
— bir jinsli mahsulotni sertifikatlashtiruvchi organlarni akkreditlash; 
—  sifat  tizimlari  va  ishlab  chiqarishni  sertifikatlashtiruvchi  organlarni 
akkreditlash; 
—   nazorat organlarini akkreditlash; 
—  sertifikatlashtirilgan  mahsulot,  sifat  tizimlari  va  ishlab  chiqarshilar, 
akkreditlangan  organlar  va  sinov  laboratoriyalari  (markazlari)  ustidan  inspeksiya 
nazorati; 
— majburiy sertifikatlashtirish qoidalariga rioya qilish ustidan nazorat; 
— aytib o‗tilgan faoliyat yo‗nalishlari bo‗yicha ekspert-auditorlarni tayyorlash 
va attestatsiyalash. 
Sertifikatlashtirish mahsulot, jarayonlar va xizmatlar: 
—   davlatlararo standartlar (MDXmamlakatlari); 
—  O‗zbekiston  Respublika  standartlari  va  boshqa  mahsulotga  bo‗lgan 
talablarni joriy qilgan chizmaiy nashr etilgan hujjatlar; 
— O‗zbekiston Respublikasi Milliy sertifikatlashtirish organi (O‗zdavstandart) 
nomida qo‗shilgan sertifikatlashtirish xalqaro va xorijiy milliy standartlari talablariga 
muvofiqligi tasdiqni ta‘minlaydi. 

---

159 
O‗zbekiston  Respublikasida  sifat  tizimlarini  sertifikatlashtirish  me‘yoriy 
negizini  ISOning  9000-seriyali  xalqaro  standartlari  va  O‗zRMSTning  raxbarlik 
xujjatlari majmui tashkil qiladi. 
ISOning 9000-seriyali standartlar nomi: 
ISO-9000.  Sifat  umumiy  boshqaruvi  va  sifatni  ta‘minlovchi  standartlar. 
Tanlash va qo‗llash bo‗yicha raxbarlik ko‗rsatmalari. 
ISO-9001. Sifat tizimi. Loyixalash yoki ishlab chiqish, ishlab chiqarish, montaj 
va xizmat qilishda sifatni ta‘minlash modeli. 
ISO-9002.  Sifat  tizimi.  Ishlab  chiqarish  va  montaj  paytida  sifatni  ta‘minlash 
modeli. 
ISO-9003.  Sifat  tizimi.  YAkuniy  nazorat  va  sinovlarda  sifatni  ta‘minlash 
modeli. 
ISO-9004. Sifatning umumiy boshqaruvi va sifat tizimi elementlari. Raxbarlik 
ko‗rsatmalari. 
9000-seriyali  ISO  xalqaro  standartlari  tashilot  (korxona)ga  sifat  sohasida 
quyidagi masalalarni echishga yordam beradi: 
—  mahsulot  yoki  xizmat  sifatini  iste‘molchilar  aniqlangan  yoki  taxmin 
qilingan extiyojlarini doim qondirilishi ta‘minlaydigan darajaga erishish va uni saqlab 
turish; 
— o‗z rahbariyatida muljallangan sifatga erishilmoqda va u berilgan darajada 
saqlanib turganligi haqida ishonchni ta‘minlash; 
—  iste‘molchida  muljallangan  mahsulot  sifati  va  taqdim  etilayotgan  xizmat 
sifatiga erishilganlik yoki erishilishi lozimligi haqidagi ishonchni ta‘minlash. 
Ishonchni ta‘minlash agar kontraktda nazarda tutilgan bo‗lsa, isbotlarni taqdim 
etish haqida o‗zaro kelishilgan talablar bo‗lishi mumkin. 
O‗zRMST  mahsulot  va  xizmatlarning  majburiy  xamda  ixtiyoriy 
sertifikatlashtirishni  ko‗zda  tutadi.  O‗zbekiston  Respublikasi  Vazirlar  Mahkamasi 
tasdiqlagan  sertifikatlashtirilishi  shart  mahsulotlar  ro‗yxatiga  kiritilgan  O‗zbekiston 
Respublikasida  ishlab  chiqariladigan,  olib  chiqib  ketiladigan  va  olib  kiriladigan 
mahsulotlar  majburiy  sertifikatlashtiriladi.  Bu  ro‗yxatga  me‘yoriy  hujjatlarida 

---

160 
fuqarolar  xayoti,  sog‗liq  xavfsizligini  ta‘minlovchi,  atrof-muxitni  muxrfaza  qilish, 
o‗zaro almashinuvchanlik va uygunlashtirish talablari belgilangan mahsulotlar xamda 
fuqarolar xavfsizligi va sog‗ligini ta‘minlovchi vositalar kiritiladi. 
Mahsulot,  sifat  tizimlari  va  ishlab  chiqarishlarni  ixtiyoriy  sertifikatlashtirish 
ishlab  chiqaruvchi,  iste‘molchi  yoki  yetkazib  beruvchining  tashabbusi  bilan  amalga 
oshiriladi. 
Sertifikatsion sinovlardan muvaffaqiyatli o‗tgan mahsulotga (mazkur mahsulot 
ishlab  chiqarilishi  attestatsiyalanganligi  xaqida  guvoxnomaga  ega  bo‗lsa)  sertifikat 
beriladi va mahsulotga muvofiqlik belgisi qo‗yiladi.