Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti “Magistratura” bo’limi

II. Adabiyotllar sharhi.

R.D.Dustmuradov fikriga ko’ra pul mablag’larini auditorlik tekshiruvidan o’tkazishning asosiy maqsadi: kassadagi milliy va xorijiy valyutadagi naqd pul mablag’lari, bankdagi hisobkitob schyoti, valyuta schyotlari va boshqa maxsus schyotlarga doir muomalalarni auditorlik tekshiruvidan o’tkazib, moliyaviy hisobotning «Pul mablag’lari» bo’limi bo’yicha ma’lumotlarning ishonchliligi va bankdagi schyotlarda pul mablag’larini hisobga olish uslubiyotining O’zbekiston Respublikasida amal qilayotgan me’yoriy hujjatlarga muvofiqligi to’g’risida xulosa shakllantirish, ular saqlanishi va ishlatilishining maqsadga muvofiqligi, samaradorligi hamda qonuniyligini ta’minlash, shuningdek hisobga olishni takomillashtirishdan iborat.²

Sh.N. Fayziyevning fikriga ko’ra p pul mablag’lari bo’yicha muomalalarni tekshirishda auditor quyidagi ma’lumot manbalaridan foydalanadi:
* hisob yuritish siyosati to’g’risidagi buyruqning pul mablag’lari hisobiga doir bo’limi;
* bankdagi hisob-kitob, valyuta va boshqa maxsus schyotlar bo’yicha
muomalalarni amalga oshirishni va ushbu muomalalarni buxgalteriya hisobida
aks ettirishni tartibga soluvchi asosiy me’yoriy hujjatlar (O’zbekiston
Respublikasida naqd pulsiz hisob-kitoblar to’g’risida Nizom (yangi 310
tahriri) (O’zbekiston Respublikasi Adliya Vazirligida ro’yxatga olingan №496, 8 oktyabr 1999 y);
* buxgalteriya hisobotlari (buxgalteriya balansi (1-shakl) va pul oqimlari
to’g’risidagi hisobot (4-shakl);
* soliq hisoboti (so’mdagi va chet el valyutasidagi schyotlar to’g’risida
ma’lumot);
* bankdagi schyotlar bo’yicha muomalalarni hisobga oladigan sintetik hisob
registrlari;
* bankdagi schyotlarga doir muomalalarni rasmiylashtiradigan dastlabki
hujjatlar;
* bankdagi schyotlarga doir muomalalarni aks ettirish uchun qo’llaniladigan
ishchi schyotlar rejasi;
* buxgalteriya hisobining korxonada qo’llaniladigan shakli va bankdagi
schyotlardagi mablag’larni hisobga olishga doir registrlar ro’yxati;
* bankdagi schyotlardagi pul mablag’larini hisobga olish bilan bog’liq
bo’lgan dastlabki hujjatlarning hujjatlar aylanish grafigi;
* bankdagi schyotlarga doir muomalalar bo’yicha pul va hisob-kitob
hujjatlarini imzolash huquqiga ega shaxslar ro’yxati. ³