Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. M. Azlarova inson resurslarini

 
Nazorat va mulohaza uchun savollar 
1.
Kadrlar tizimi (KT) nima? 
2.
Kadrlar va kadrlar tizimining rivojlanishi deganda nimani tushunasiz? 
3.
Kadrlar tizimining progressi nima? 
4.
Kadrlar tizimining regressi nima? 
5.
Kadrlar tizimining barqarorlashuvi qanday amalga oshiriladi? 
6.
Kadrlar va KT evoloyutsion rivojlanishi deganda nimani tushunasiz? 
7.
Kadrlar va KTni radikal-intensiv rivojlantirish va yangilash deganda nimani 
tushunasiz? 
8.
Kadrlar yangiliklari (KT) tashkilotlar faoliyatidagi qanday yangiliklami 
ifodalaydi? 
9.
Psevdoyangiliklar qanday yangiliklar? 
10.
Innovatsion kadr menejmenti (IKM) tashkilotda qanday vazifani bajaradi? 
 
 

---

188 
10-bob. AQSH VA YAPONIYADA XODIMLARNI BOSHQARISH 
MARKAZLARINING RIVOJLANISH TENDENSIYALARI
10.1. AQSH va Yaponiyada xodimlarni boshqarishning asosiy tamoyillari 
 
Ishlab chiqarishni va xodimlarni boshqarish so‗nggi o‗n yilliklarda kasbiy 
faoliyatining bir shakliga, boshqaruvchi xodimlar esa, ishchi kuchining muhim 
bo‗g‗iniga aylandi. Bu ilmiy-texnik taraqqiyot yutuqlaridan, kadrlar salohiyatidan 
to‗liqroq foydalanish yo‗li bilan boshqarish samaradorligini oshirish, keskin raqobat 
kurashi kuchaygan davrda muhim ahamiyatga egaligi bilan tushuntiriladi. Malakali 
ishchi kuchi bilan ta‘minlanganlik, motivatsiya darajasi, xodimlardan foydalanish 
samaradorligi kabilar raqobatbardoshlikning asosiy omillariga aylandi.
Boshqarish va xodimlar mehnati samaradorligini oshirish kadrlarga, xususan, 
boshqaruvchi xodimlarga yangicha yondashishni taqozo etadi. Xodimlar bilan 
ishlashga yangicha yondashishning kompleks xarakteri rejalashtirish elementlaridan 
kengroq foydalanish, individual ish yuritish shakllaridan foydalanish bilan 
ifodalanadi. Korporatsiyaning muvaffaqiyatli faoliyat yuritishining muhim sharti – 
xodimlar bilan ishlashga ajratiladigan mablag‗larini oshirish hisoblanadi.
Hozirgi vaqtda kadrlar bilan ishlash yangi shaklining nazariy asosi bo‗lgan 
―inson resurslari
‖ 
konsepsiyasi ishlab chiqilgan. U xodimlarni tanlash, uzluksiz 
o‗qitib borish va ishchining sifatlarini, potensial imkoniyatlarini, qobiliyatlarini 
aniqlash va doimo rivojlantirib borishga sarflanadigan kapital qo‗yilmalarni iqtisodiy 
maqsadga muvofiqligini e‘tirof etishga asoslanadi. Bu konsepsiyaning o‗ziga xos 
xususiyatlari quyidagilardan iborat:

zamonaviy sharoitda inson omili rolini baholashda iqtisodiy mezonlardan 
foydalanish;

firma doirasida boshqarish;

xodimlar bilan ishlash tizimini qayta qurish;