Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti m. Amonboyev, D. I. Abidova, N. A. Jurayeva turizm iqtisodiyoti

 
6.3. Zamonaviy turizmni tashkil qilishda 
 axborotlardan
foydalanish:
Internet va boshqa texnologiyalar rivojlanishi turizmga katta turtki 
bo‗lishi bilan birga bu tizimdan foydalaniladigan turistlar har doim ham 
23
Электронная коммерция в Узбекистане: состояние, проблемы и пути развития : Монография / Рахимова Х. 
У., Бекмуродова А. Ш., Махмудов У. Д., Юлдашев М. И.. - Тошкент : Молия, 2017. - 111 с 

---

64 
topilavermaydi. Shuning uchun ham televideniye va radio orqali 
turmahsulotlar reklamasi o‗z qulayligini ko‗rsatadi.
Televideniyadagi reklama Internetdan bir oz qimmatga tushushiga 
qaramasdan samaradorligi yuqori bo‗ladi. Amaliyotda reklama xarajatlari 
doirasini aniqlashning turli usullaridan foydalaniladi Yaponiya, Garbiy 
Germaniya va AQShda reklama faoliyati tovar harakatida muhim 
ahamiyat kasb etadi, bu haqda ommaviy axborot vositalaridan 
foydalanish xarajatlari tarkibi haqidagi ma‘lumotlar quyidagi 3-
jadvalda keltirilgan. 
6.3-jadval 
Rivojlangan mamlakatlarda ommoviy axborot vositalari orqali reklama 
TV, % 
Radio, % 
Matbuot, 
% 
Boshqalar, 
% 
AQSh 
22 
17 
35 
36 
Kanada 
52 
25 
23 
- 
Manba: Osnovnыe pokazateli razvitiya turizma v 2013 g. VTO. –Madrid, 
2014.- 22s.
Reklamaning qiymati ancha katta. Masalan, AQShda, TV-ga 30 
daqiqalik reklama vaqti - 100 ming dollar. Bu Ispaniyada 50 ming 
doll.dan 
iborat. 
Ta‘kidlash 
kerakki, 
ko‗pgina 
mamlakatlarda 
telereklamaga cheklashlar mavjud. Masalan, Avstriyada reklama uchun 
eng kup vaqt 20 daqiqa ajratilgan; Germaniyada eng ko‗p vaqt bir kunlik 
ko‗rsatuvning 20% ini, Ispaniyada 10% ini tashkil qiladi. Bozor 
munosabatlarining rivojlanishi, jahon bozoriga chiqish reklama 
faoliyatining rivojlanishini talab qiladi. Hozirgi vaqtda, reklama kishilik 
faoliyatining barcha sohalari manfaatlariga tegishli bulishini ta‘minlash, 
iste‘molchilar manfaatlarini reklama beruvchilardan himoya qilish 
kerak.
24
Reklama byudjetini rejalashtirish reklamaga ajratilgan mablaglarning 
umumiy miqdori, ularni taqsimlash, ya‘ni ulardan qanday tartibda va 
24
Тухлиев Н., Абдуллаева Т. ―Менеджмент и организация бизнеса в туризме Узбекистана‖. -
Т.:Узбекистан Миллий Энциклопедияси, 2016 й, 367 ст. 

---

65 
qanday hajmda foydalanilishini doimo ko‗rsatish aniqlanadi. Sayohatlar 
xizmati har bir mijoz to‗grisida tushunchaga ega bo‗lgandan so‗ng, ular 
bilan o‗zaro munosabatni mustahkamlab boradi, elektron pochta orqali 
muntazam ravishda ularni qiziqtirishi mumkin bo‗lgan axborot yuborib 
turadi, bu ega foydalanuvchilarni «Ekspeditsiya» saytiga tez-tez murojaat 
qilishga undaydi.Alohida maqsadlarning o‗rnatilishi va tegishli ravishda 
baholanishi mumkin. Bu ega o‗z navbatida firma foydasini ko‗paytirishga 
ichki va tashqi muhit omillarining ta‘sirini e‘tiborga olish imkonini 
beradi.