Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti g’. E. Zaxidov, M. T. Asqarova, Z. A. Djumayev, L. F. Amirov, H. A. Hakimov makroiqtisodiyot darslik toshkеnt – 2019

15.2.-rasm. Investitsiyalar va kapitalning chiqib ketishining iqtisodiy muvozanatga tasiri⁸⁹
Investitsiyalar va chiqib ketishning kapital zahirasi dinamikasiga ta’sirini k=I-d, yoki investitsiyalar va jamg‘armalar tengligidan foydalanib k=s·f(k)-dk kщrinishida yozish mumkin. Kapital zahirasi(k) investitsiyalar hajmi kapitalning chiqib ketishi hajmiga teng bo‘lguniga qadar, ya’ni s·f(k)=dk shart bajarilguniga qadar oshib boraveradi.

89. 
    N. Gregory Mankiw. Macroeconomics. 8 th edition. Harvard University. (NY.: Worth Publishers, 2013): 211
    

198

Shundan so‘ng bitta ish bilan band xodimga to‘g‘ri keladigan kapital zahirasi (fond bilan qurollanganlik) o‘zgarmaydi ( k=0).
Investitsiyalar hajmi kapitalning chiqib ketishi hajmiga teng bo‘lgan sharoitdagi kapital zahirasi darajasi fond bilan qurollanganlikning muvozanatli (barqaror) darajasi deyiladi va k* deb belgilanadi. k* ga erishilganda iqtisodiyot uzoq muddatli muvozanat holatida bo‘ladi.
Muvozanat barqaror bo‘lishiga sabab k ning dastlabki miqdori qandayligidan qat’iy nazar iqtisodiyot muvozanat holatiga, ya’ni k* ga intiladi. Agar k ning boshlang‘ich miqdori k* dan kam bo‘lsa, yalpi investitsiyalar (sf(k)) chiqib ketish miqdori (dk) dan ko‘p bo‘ladi va kapital zahirasi sof investitsiyalar miqdoriga ko‘payib boradi. Aksincha k2 > k* bo‘lsa, investitsiyalar amortizatsiyadan kamligini anglatadi. Bu holda kapital zahirasi muvozanatli darajaga qadar kamayib boradi (15.2.-rasm).
Jamg‘arish normasi fond bilan qurollanganlikning barqarorr

darajasiga ta’sir ko‘rsatadi. Jamg‘arish normasining s1 holatdan

s2

holatga siljishi investitsiyalar egri chizig‘ini yuqoriga s1f(k) holatdan s2f(k) holatga qadar siljishini keltirib chiqaradi (15-3. -rasm).