Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti ergashxodjaeva sh. D. Innovatsion

Innovatsiyalar sotuvini rag‘batlantirish usullari. 
Potensial mijozlar bilna aloqa 
kanallarining  xilma-xil  turlari  mavjudnыmi  klientami.  Ularning  doirasi  –  korxona 
yoki  mahsulot  imidjini  shakllantirishi  ko‘zda  tutilgan  jamoatchilik  bilan  aloqalardan 
tortib  to‘g‘ridan-to‘g‘ri  sotuvni  amalga  oshirish  maqsadida  shaxsiy  sotuvlargacha 
hisoblanadi.
 
Sotuvni  rag‘batlantirish  –  bozorning  javob  tariqasidagi  harakatlarini  tezlatishi 
ko‘zda tutilgan, rag‘batlantiruvchi ta’sir ko‘rsatish xarakteriga ega bo‘lgan xilma-xil 
vositalardan foydalanishdir. 
Yangi mahsulotni siljitishdan maqsad korxonani ham, mahsulotni ham potensial 
mijozga taqdim etishdan iborat. 
Yangilikni siljitish bosqichida quyidagilar vazifalar hal etilishi lozim. 
Siljitish 
mijozlarda 
korxonaning 
yangi 
mahsuloti 
haqida 
tasavvur 
shakllantirishga  yordam  beradi.  Ko‘pincha  mijozlar  amalga  oshiradigan  xaridlar 
asosan ishontirish elementiga bog‘liq bo‘ladi. 
Korxona mos keluvchi  mijozlar guruhiga yangi  mahsulot haqida to‘g‘ri axborot 
etkazish haqida qayg‘urishi lozim. 
Korxona  va  uning  mahsuloti  haqida  ijobiy  tasavvur  uyg‘otilishi  lozim.  Agar 

---

156 
 
mijoz  korxona  yoki  uning  mahsuloti  haqida  ilgari  hech  narsa  eshitmagan  bo‘lsa, 
uning bu korxona mahsulotini xarid qilish ehtimoli juda past bo‘ladi. Xuddi shu holat 
mijoz  korxona  yoki  uning  mahsuloti  haqida  yomon  tasavvurga  ega  bo‘lgan  hollarda 
ham ro‘y beradi. 
Firma  uchun  yangi  bo‘lgan  uzoq  muddat  foydalaniladigan  mahsulotni  sotish 
samarali tizimini tanlash uchun ushbu mahsulot quyidagi toifalardan biriga kiritilgan 
bo‘lishi lozim: 
 
oddiy  tovarlar  –  ularning  sifati  bevosita  xarid  payti  tekshirib  ko‘rilishi 
mumkin; 
 
«sinov  tovarlari»  –  ularning  sifati  nisbatan  uzoq  bo‘lmagan  vaqomida 
foydalanishdan so‘ng aniqlanadi (yoki xaridgacha – ko‘rgazmalarda, sinov tariqasida 
foydalanishda tekshirib ko‘rilishi mumkin); 
 
«ishonch  tovarlari»  –  ularning  sifati  juda  qisqa  vaqt  davomida  tekshirib 
ko‘rish imkoni yo‘qligi bilan tavsiflanadi.