Toshkent davlat iqtisodiyot universiteti d. Yu. Xujamkulov, D. A. Ismailov investitsiya loyihalarini

Loyiha bo’yicha marketing tadqiqotlarini olib borish 
Marketing  tadqiqoti  ishlari  barcha  tashkilot  va  korxonalar  faoliyatida  keng 
o’rin egallab bormoqda. Bozor xususidagi axborot yoki xabarlarga suyanish, ulardan 
kerakli  vaziyatlarda  foydalanish,  tabiiyki,  zaruriy  shartdir.  Lekin,,  firma  va 
tashkilotlarning maqsadli bozor, xaridor sari intilishlarini amalga oshirishda muayyan 
yo’nalishga va maqsadga bo’lgan marketing tadqiqotlari muhim o’rin egallaydi. 
Bu  o’rinda  mashhur  «Marks  end  Sienser»  kompaniyasining  boy  tajribasi 
diqqatga  sazovor.  Angliyada  yirik  va  nufuzli  sanalgan  ushbu  tashkilot  «yumshoq 
tovarlari» (kiyim-kechak va to’qimachilik  mahsulotlari) chakana tovar oborotida 16 
foizni  tashkil  etadi.  Har  bir  kvadrat  metrga  to’g’ri  keluvchi  tovar  oboroti  hajmi 
bo’yicha  bu  kompaniya  dunyoda  birinchi  o’rinda  turadi.  80-yillarda  «Marks  end 
Sienser» Parijda o’z shahobchasini ochish va fransuz xaridorlari didiga mos keluvchi 
tovarlarni taklif qilish maqsadida 18 oy mobaynida muttasil marketing tadqiqotlarini 

---

97 
 
o’tkazdi.  Vaholanki,  britaniyalik  va  fransuz  oilalarining  turmush  tarzi,  hayotiy 
ko’nikmasi,  qiziquvchanligi,  daromadlari  bir-birlariga  juda  o’xshash  bo’lsa  ham, 
mahalliy bozor tabiati, undagi raqobat, xaridorlar talabi birmuncha farq qilar ekan. 
Bundan  ko’rinib  turibdiki,  har  bir  tashkilot,  firma  o’z  bozori  va  xaridori 
ko’lamini  saqlash,  ular  salmog’ini  oshirish,  yangi  ehtiyojni  qondirish  uchun  doimiy 
tarzda marketing tadqiqotlarini amalga oshirmog’i lozim. 
Albatta  har  marketing  tadqiqoti  tegishli  sarf  harajatlarni  talab  etadi.  Asosan 
yirik  firmalar  o’z  tarkibiy  tuzilmalari,  sho’’ba  tashkilotlari  miqyosida  marketing 
tadqiqotlarini  o’tkazadilar.  Lekin,  barcha  sohalar  bo’yicha  tadqiqotlarni  o’tkazishga 
imkoniyat  va  muayyan  zaruratlar  doimiy  bo’lmaganligi hamda  xodimlarni  butun  yil 
davomida  ishda  band  qilib  turish  qimmatga  tushish  sababli,  ayrim  muammolarni 
ixtisoslashgan  marketing  markazlariga,  institutlariga  topshiradilar  va  davriy  tarzda 
axborot olib turadilar.